Strona:J. I. Kraszewski - Programm polski 1872.djvu/21

11

zasobów przeszłości, wzrosłemi i spotęgowanemi od r. 1772 pomimo ucisku lub samym uciskiem może — utrzymujemy się dotąd przy życiu — jesteśmy.
 Duch ten stanowi całą siłę naszą, z któréj się inne, nawet materjalne wyrabiać mają.
 Przyszłość więc jest w zachowaniu ducha i wszystkiego co go krzepi, pomnaża, utrwala.
 Zwątlony organizm dzwignąć potrzeba.. Wielka polityka sojuszów, przymierzów, kombinacij dyplomatycznych, rachub gabinetowych zawodziła nas od r. 1788, marzenia o pomocach i traktatach z obcemi okazały się złudnemi. Wyszafowaliśmy ogrom zasobów bez skutku, z niezmierną stratą czasu — zyskując zaledwie, nie wszystkim dostępne — doświadczenie.
 Dziś opinija ogółu skłania się do uznania téj prawdy zasadniczéj, iż starać się należy o nowy organizm krzepki, o byt silny, a troskę o polityczną exystencję, zostawić Deo ignoto.
 Nie od nas zależą okoliczności zewnętrzne, które dotąd same stanowiły o naszych losach, bez nas; ale w największéj części od nas zależy wyrobienie siły wewnętrznéj, — organizmu za-