Strona:J. W. Draper - Dzieje rozwoju umysłowego Europy 01.pdf/18

Ta strona została przepisana.

dali rodzinę, złożoną z osób wszelkiego wieku od dzieciństwa aż do starości. Każdy członek usiłuje przebiedz pewną drogę, chociaż niektórzy, zmarli przed czasem, nie doszli do mety. Ktoś zasłabnie z powodu jakiegoś wypadku, inny z choroby: lecz każdy, skoro rozważymy w zupełności jego okoliczności przeszłe i obecne, będzie przedstawiał naturę ruchu ogólnego, który jest dziełem wszystkich. Jeżeli chcemy okazać ruch ten w sposób zadawalający, to pewni członkowie rodziny nadają się lepiej, niż drudzy do naszego założenia, ponieważ skupiają w sobie treściwiéj cechy jéj typowe lub też, że się posunęli dalej w swoim zawodzie.

Klassa wykształcona jest prawdziwą przedstawicielką społeczeństw

Tak samo w rodzinie, z ludów złożonej, niektóre dojrzewają więcej, inne postępują mniej, inne umierają po krótkiém życiu, inne nikną skutkiem zgrzybiałéj starości; na wszystkich okazują się cechy szczególne. Istnieją różnice pomiędzy krewnymi, jeżeli się im przyjrzymy pod względem umysłowym lub fizycznym. Niemniej jednak każdy z nich na właściwym stopniu wskazuje drogę, którą wszyscy przebiegają. Lecz jedni dokonywają tego w zupełności, inni mniéj dokładnie. Zatém klassa przewodnicząca, wykształcona, jest zawsze rzeczywistą przedstawicielką państwa. Krok za krokiem przebyła ona niższe stopnie i uczyniła największe postępy.

Tymczasowe przeobrażenia i śmierć warunkiem życia indywidualnego.

U człowieka pojedyńczego życie utrzymuje się tylko przez wytwarzanie i niszczenie cząstek organicznych, gdyż żadna część ciała nie pozostaje w stanie nieruchomym, przeciwnie każda rozwija nieustanną zamianę. Śmierć zatem jest koniecznym warunkiem życia, a czém energiczniejszem jest działanie pewnego organu, — lub, jeśli porównamy rozmaite zwierzęta pomiędzy sobą, im bardziej czynnym jest rodzaj życia, — tém większém stosunkowo będzie zużywanie i tém częstszém będzie zamieranie pośrednich części składowych.

Cząsteczki w człowieku pojedyńczym odpowiadają osobom w składzie państwa.

Zamieraniu cząsteczek w człowieku pojedyńczym odpowiada śmierć ludzi w narodzie, któremu służą jako integralne części składowe. W obu razach całkowita zamiana dokonywa się w okresie czasu wcale nieznacznym, bez naruszenia tożsamości całego ciała, które jest summą tych oddzielnych cząsteczek. Każda cząsteczka, lub każda osoba przychodzi do życia, spełnia przeznaczony dlań obowiązek, a potem usuwa się, może całkiem niepostrzeżona. Wytwarzanie się, trwanie i zamieranie cząsteczki (molekuły) organicznéj w człowieku odpowiada wytwarzaniu się, trwaniu