w czyny. Gdy bowiem mistrza męczono na oazie afrykańskiej, wielu zwolenników jego wywędrowało nad Eufrat, gdzie założyli kościół chaldejski; ich staraniem powstała także szkoła w Edessie i w Nisibis, a z tej ostatniej wyszli teologowie, którzy roznieśli zasady Nestora po Syryi, Arabii, Indyi, Tartaryi, Chinach i Egipcie. Nestoryanie oczywiście przyjęli filozofię Arystotelesa i przełożyli dzieła tego wielkiego pisarza na język syryjski i perski. Tłómaczyli także na te języki i późniejsze pisma, jak naprzykład Pliniusza. Wspólnie z Żydami założyli szkołę lekarską w Dżondesabur. Posłannicy ich roznieśli nestoryańską postać chrześcijaństwa tak daleko i szeroko po Azyi, że wyznawcy jej z czasem przewyższyli liczbą wszystkich chrześcijan europejskich greckiego i rzymskiego wyznania. Nie zapomnijmy, że mieli swojego biskupa i w Arabii.
Tak więc niezgoda pomiędzy Konstantynopolem a Aleksandryą napełniła Azyę Mniejszą sekciarzami, zawzięte między sobą prowadzącymi spory; wielu z nich pałało nienawiścią ku rządowi cesarskiemu za poniesione prześladowania. Skutkiem tego stał się przewrót religijny, którego następstwa czujemy po dziśdzień; odbił się on na całym świecie.
Dla uzyskania jaśniejszego poglądu na ten wielki wypadek, rozważymy oddzielnie dwa czynniki, które go utworzyły: 1. Czasowe obalenie
Strona:J. W. Draper - Dzieje stosunku wiary do rozumu.djvu/101
Ta strona została uwierzytelniona.
