Strona:J. W. Draper - Dzieje stosunku wiary do rozumu.djvu/126

gdyż cesarzowie bizantyńscy, panując do czasu na morzu śródziemnem, trzymali w swej władzy miasta przybrzeżne. Nareszcie kalif Abdalmalek postanowił zagarnąć Kartaginę, najważniejsze z miast tych, prawdziwą stolicę Afryki północnej. Wódz jego, Hassan, zdobył ją szturmem; ale posiłki z Konstantynopola, przy pomocy oddziałów sycylijskich i gockich, przymusiły go odstąpić. Po kilku miesiącach Hassan powtórzył napad, zdobył miasto i spalił.
 Tak tedy z pięciu wielkich stolic chrześciańskich, trzy zostały stracone: Jezozolima, Aleksandrya i Kartagina. Upadek Carogrodu stawał się już tylko kwestyą czasu; po nim sam Rzym pozostawał.
 Kartagina odgrywała niepoślednią rolę w rozwoju chrześciaństwa. Przysłużyła się ona Europie łacińskim obrządkiem i kilku największymi teologami; była ojczyzną ś. Augustyna.
 Nigdy w dziejach nie było tak szybkiego i dalekiego rozszerzenia się jakiejkowiek religii, jak mahometaństwa. Panowała ona teraz od gór Altajskich aż po ocean atlantycki i od wnętrza Azyi aż do zachodniej krawędzi Afryki.
 Wkrótce kalif Alwalid pozwolił najechać Europę: zagarnięto Andaluzyę czyli tak zwaną Krainę Zachodu. Wódz saraceński, Muza, jakeśmy to i gdzieindziej już widzieli, zastał tam dwóch czynnych sprzymierzeńców: sekciarstwo i zdradę, arcybiskupa