lueris auctorem Pentateuchi, sive Esdram ejusdem instauratorem operis, non recuso“. (Czy Mojżesza zechcesz nazwać autorem pięcioksięgu, czy też Ezdrasza odnowicielem tego dzieła, przeczyć nie będę). Klemens aleksandryjski mówi, że po zniszczeniu tych ksiąg podczas niewoli u Nebukadnezara, Ezdrasz, otrzymawszy prorocze natchnienie, na nowo je napisał. Ireneusz to samo powtarza.
Treść wypadków zawartych w pierwszych dziesięciu rozdziałach Genezy (które to rozdziały w stosunku do nauki ważniejszymi są od innych części pięcioksięgu), oczywiście pozbieraną została z drobnych ułamkowych legend rozmaitych autorów. Krytycznemu oku przedstawiają one takie właściwości, które dowodzą, że pisano je nad brzegami Eufratu, ale nie na pustyni arabskiej. Jakoż zawierają dużo chaldeizmów. A potem Egipcyanin nie mówiłby o morzu śródziemnem, że leży na zachodzie, chyba Assyryjczyk takby się wyraził. Tło i akcesorya ich, że tak powiem, są czysto assyryjskie, nie egipskie. Robią one wrażenie nadpisów klinowych z glinianych księgozbiorów królów Mezopotamii. Podobno odkopano już jedną z takich legend, mianowicie o potopie, a nie jest rzeczą niepodobną do prawdy, że może i reszta tym sposobem się znajdzie.
Z tych samych właśnie assyryjskich źródeł Ezdrasz zaczerpnął podania o stworzeniu nieba i ziemi, o ogrodzie edeńskim, o ulepieniu mężczy-
Strona:J. W. Draper - Dzieje stosunku wiary do rozumu.djvu/280
Ta strona została uwierzytelniona.