Strona:J. W. Draper - Dzieje stosunku wiary do rozumu.djvu/290

omieszkały ściągnąć na się nagany ze strony władz rzymskich. Kongregacya indeksu, dawniej ogłosiwszy system Kopernika za wbrew przeciwny pismu świętemu, zakazała teraz i Keplerowe „Skrócenie“. Z tego to powodu Kepler wydał głośne swe oświadczenie: „Upłynęło ośmdziesiąt lat, powiada, w ciągu których zasady Kopernika co do ruchu ziemi i nieruchomości słońca głoszono bez przeszkody, poczytywano bowiem za rzecz dozwoloną rozprawiać o rzeczach przyrodzonych i wyświecać dzieła boskie, a teraz, gdy odkryte zostało nowe świadectwo, dowodzące prawdy tych zasad — świadectwo, nieznane sędziom duchownym — pragnęlibyście zabronić ogłoszenia prawdziwego systemu budowy wszechświata“.
 Nikt ze współczesnych Keplera nie wierzył w drugie prawo; przyjęto je dopiero po ogłoszeniu „Principiów“ Newtona. W istocie nikt naówczas nie pojmował filozoficznej doniosłości praw Keplera; sam on nie przewidywał, do czego niechybnie prowadzić muszą; pomyłki jego dowodzą, jak dalekim był od rozumienia ich wyników. I tak, mniemał np., że każda planeta jest siedliskiem jakiegoś pierwiastku duchowego i że zachodzi stosunek pomiędzy wielkością dróg pięciu głównych planet a pięciu regularnemi ciałami geometrycznemi. Z początku skłaniał się on do przekonania, że obieg Marsa jest owalny, a po mozolnych badaniach dopiero odkrył wielką tę prawdę, że jest on eliptyczny.