Strona:J. W. Draper - Dzieje stosunku wiary do rozumu.djvu/295

Newton okazał, iż można wyjaśnić wszystkie ruchy ciał niebieskich i przepowiedzieć prawa Keplera: ruchy elliptyczne, prawo powierzchni i stosunku czasu do odległości. Współcześni Newtona, jakeśmy to widzieli, zrozumieli jak należy tłómaczyć ruch kolisty, ale tylko w danym razie: Newton zaś podał rozwiązanie ogólnego zagadnienia, w którem się zawierały wszystkie pojedyncze postacie biegu kolistego, elliptycznego, parabolicznego, hiperbolicznego, jednem słowem we wszystkich sekcyach konicznych czyli przecięciach ostrokręgowych.
 Matematycy aleksandryjscy zauważyli, że kierunek ruchu ciał spadających dąży ku środkowi ziemi, Newton dowiódł, że jest to koniecznem, ponieważ ogólne działanie przyciągania wszystkich cząstek kuli, jest takie same, jak gdyby wszystkie one zgromadzone były u jej środka.
 Sile tej dośrodkowej, tłómaczącej spadanie ciał, nadano nazwę ciążenia. Aż do tego czasu nikt, prócz Keplera, nie zastanawiał się, jak daleko wpływ jej sięga. Newtonowi wydało się rzeczą możebną, iż może ona działać aż na księżyc i że za jej to przyczyną zbacza on z prostej drogi i obiega drogę swą około ziemi. Nie trudno było obliczyć, na zasadzie prawa odwrotnych kwadratów, czy przyciąganie ziemi wystarcza na wywarcie tego działania. Opierając się na ówczesnem obrachowaniu wielkości ziemi, Newton znalazł, iż