Strona:J. W. Draper - Dzieje stosunku wiary do rozumu.djvu/377

sposób myślenia, ale i na kierunek myśli. Przekonać się o tem możemy, porównywując przedmioty, roztrząsane przez różne stowarzyszenia naukowe, z rzeczami, które zaprzątały uwagę wieków średnich.
 Zastosowanie matematyki nie ograniczało się sprawdzaniem teoryi; jak wiemy, dostarczała ona także możności przepowiadania tego, co jeszcze dostrzeganem nie było. Odpowiadało to niejako proroctwom kościoła. Odkrycie Neptuna daje nam tego rodzaju przykład z astronomii, a odkrycie załamania ostrokręgowego z optycznej teoryi falowania.
 Podczas gdy znakomite to narzędzie myśli doprowadziło przyrodoznawstwo do tak znakomitego rozwoju, samo ono rozwijało się także, a raczej udoskonalało się. Rzućmy okiem na jego postępy.
 Początków algebry dopatrzeć można w dziełach Diofanta z Aleksandryi, który przypuszczają, że żył w drugim wieku naszej ery.
 W tamecznej szkole egipskiej Euklides pierwej jeszcze zgromadził główne zasady geometryi i ułożył je w porządku logicznym. Archimedes w Syrakuzach usiłował rozwiązywać wyższe zagadnienia drogą egzhaustyi czyli wyczerpywania. Taka była dążność ogólna, że gdyby opieka nad naukami nie ustała, niezawodnieby wynaleziono algebrę.
 Początki algebry zawdzięczamy Arabom; od