Strona:J. W. Draper - Dzieje stosunku wiary do rozumu.djvu/386

na lat przeszło sto przed Chrystusem. Poruszała się ona siłą pary i miała układ dzisiejszego przyrządu reakcyjnego. O tym zarodku najważniejszego w świecie wynalazku przez tysiąc siedmset lat wspominano tylko jako o ciekawej zabawce.
 Przypadek nic się nie przyczynił do wynalezienia naszej machiny parowej. Jest ona owocem rozmyślania i doświadczeń. W połowie siedemnastego wieku wielu mechaników próbowało zastosowywać własności pary; próby ich udoskonalił Watt, w połowie ośmnastego stulecia.
 Machina parowa wkrótce się stała dźwignią cywilizacyi; zaczęła ona wykonywać pracę wielu milionów ludzi. Skazanym na dozgonne spełnianie ciężkiej roboty umożebniła lepsze zajęcia. Kto dawniej krwawo pracował, teraz mógł myśleć.
 Nasamprzód stosowano ją do takich robót, jak pompowanie, które wymaga samej tylko siły. Lecz wkrótce się okazało, że dosyć jest delikatną i do kunsztów przemysłowych, jak przędzenie i tkactwo. Potworzyły się więc ogromne zakłady tego rodzaju, dostarczające ubrania całemu światu. Przemysł narodów się zmienił.
 W zastosowaniu najpierw do żeglugi rzecznej, a później morskiej, para w czwórnasób powiększyła pospiech dotychczasowy. Zamiast czterdziestu, potrzeba dzisiaj tylko ośmiu dni na przebycie Atlantyku. Na transportach lądowych najpotężniej moc jej się uwydatniła. Cudowny wynalazek lokomo-