Strona:J. W. Draper - Dzieje stosunku wiary do rozumu.djvu/51

tam łatwe metody nad pracowite ślęczenie i ścisłe wytężanie myśli. Szkoły Nowo-Platoników obfitowały w marzycieli-mistyków, jak Ammoniusz Sakkas i Plotyn. Tacy ludzie zajęli miejsce głębokich „geometrów“ dawnego muzeum.
 Szkoła aleksandryjska przedstawia pierwszy przykład zastosowania systemu, który w ręku nowoczesnych przyrodoznawców, wydał tak cudowne owoce. Odrzucał on wyobraźnię, a zasadom swym kazał być odbiciem faktów, płynących z doświadczeń i dostrzeżeń, a stwierdzonych dowodami matematycznymi. Trzymał się przekonania, że jedyną drogą badania przyrody jest metoda doświadczalna. Poszukiwania Archimedesa o ciężarze gatunkowym, oraz optyczne dociekania Ptolemeusza, podobne są do spółczesnych nam badań fizyki doświadczalnej i uderzającą sprzeczność stanowią z mrzonkami dawniejszych pisarzy. Laplace powiada, że jedynem dostrzeżeniem Greków przed założeniem szkoły aleksandryjskiej, znanem w dziejach astronomii, jest zanotowanie letniego przesilenia przez Metona i Euktemona w r. 432. W tej wszechnicy spotykamy dopiero po raz pierwszy system łączący spostrzeżenia za pomocą narzędzi do mierzenia kątów z obliczeniami drogą trygonometryczną. Astronomia tedy stanęła tu na takiem stanowisku, że odtąd tylko wydoskonalać się mogła.
 Nie zgadzałoby się ani z rozmiarami, ani z zamiarem niniejszego dzieła, gdybyśmy chcieli