Strona:Jakub Glass - Stan prawny kościołów ewangelickich.pdf/10

pod jego zarządem pozostają wszystkie parafje (§ 124), on przestrzega czystości zasad wiary (§ 133), zatwierdza wybór pastorów (§ 21) oraz członków kolegjów kościelnych (§ 133), on ma nadzór zwierzchni nad zarządem majątku kościelnego (§ 180), pod jego zwierzchnim nadzorem pozostają szkoły ewangelicko-augsburskie i ich nauczyciele (§ 197), on również rozpoznaje w pierwszej i ostatniej instancji sprawy o nieważność i rozwiązanie małżeństwa, zawartego między osobami wyznania ewangelicko-augsburskiego (§ 144).
 Zwierzchnikiem całego duchowieństwa E.-A. jest Superintendent Generalny (§ 109). Bezpośrednimi jego podwładnymi są Superintendenci, czyli zarządzający djecezjami; djecezji z początku było 4 (§ 98), stosownie zaś do zdania Rady Państwa, zatwierdzonego w dniu 7 maja r. 1901 (Godlewski, Zbiór Praw, 1901, I, 343), jest obecnie 5 (Warszawska, Kaliska, Augustowska, Płocka, Piotrowska). Pastor po ukończeniu studjów teologicznych i złożeniu dwóch egzaminów przed konsystorzem (§ § 8 i 10) otrzymuje pastorat na skutek wyboru parafjan (§ 19), zatwierdzonego przez Konsystorz (§ 20). Urząd pierwszego pastora parafji warszawskiej, jako łączącej się dawniej z urzędem Superintendenta Generalnego (§ 20, uw.), nie był przedmiotem wyborów; jednakże stosownie do wniosku Komitetu do spraw Królestwa Polskiego, zatwierdzonego w d 6 listopada r. 1874 (Godlewski, 1874, II, 293), urzędy te zostały rozłączone i w ten sposób wybór pierwszego pastora przywrócony.
 Przy tak rozległych atrybucjach konsystorza samorząd kościelny z natury rzeczy musiał być ograniczony. Zarząd majątkiem każdej parafji czyli zboru, oraz należącymi do parafji zakładami dobroczynnemi i szkołami powierzony był Kolegium Kościelnemu, składającemu się z 4—12 członków, wybranych na ogólnem zebraniu parafjan (§ 184) na lat 3 i pozostającemu pod przewodnictwem, stosownie do wyboru parafjan, bądź jednego z członków świeckich, bądź pastora (§ 181). Do składu Kolegjum należą z urzędu pastorowie danej parafji.