Strona:Jakub Glass - Stan prawny kościołów ewangelickich.pdf/21

Ta strona została przepisana.

mu przez dawne Konstytucje, przywileje Królewskie i uchwały Sejmowe, przedewszystkiem przez przywilej króla Zygmunta Augusta z dnia 6 czerwca 1563 r., wydany w Wilnie na sejmie wileńskim za „poradą i przyzwoleniem panów rad naszych duchownych i świeckich“. To też uchwałą, jednomyślnie na owym Synodzie zapadłą, zapisaną w Kanonie VI roku 1918 „o restytucji praw Synodu“ postanowiono rządzić się odtąd prawami, zawartemi w Wielkiej Agendzie, wydanej w drugiej połowie XVI wieku za zgodą wszystkich zborów, oraz Kanonami przez uprzednie Synody uchwalonemi[1].
Stosunek kościołów ewangelickich do państwa. Podwalinę prawną stosunku kościołów ewangelickich w Polsce do Państwa położyła ustawa konstytucyjna z dnia 17 marca r. 1921, w art. 114 i 115, stanowiąc:
Art. 114 (us. 1.). Wyznanie rzymsko-katolickie, będące religją przeważającej większości narodu, zajmuje w Państwie naczelne stanowisko wśród równouprawnionych wyznań.
Art. 115. Kościoły mniejszości religijnych i inne prawnie uznane związki religijne rządzą się same własnemi ustawami, których uznania Państwo nie odmówi, o ile nie zawierają postanowień, sprzecznych z prawem.

Stosunek Państwa do kościołów i wyznań będzie ustalony w drodze ustawowej po porozumieniu się z ich prawnemi reprezentacjami.

  1. W broszurze p. tyt. „Prawo małżeńskie i rozwodowe, stosowane w kościołach Synodu Wileńskiego Ewangelicko - Reformowanego“. (Wilno, wyd. Syn. Wil. E.-R. 1925), na podstawie której przytoczyliśmy powyższą uchwałę Synodu, znajduje się podobizna karty tytułowej ostatniego wydania Agendy Wielkiej z r. 1637. (Agenda albo forma porządku usługi świętej w zborach ewangelickich Koronnych i Wielkiego Xięstwa Litewskiego, w Gdańsku drukował Andrzey Hunefeldt, 1637) oraz przedrukowane są z Agendy przepisy o zawieraniu i rozwiązywaniu małżeństw.