Strona:Jan Łoś-Bogurodzica.djvu/27

Ta strona została uwierzytelniona.

Że zwrotka 10-a jest początkową pieśni pasyjnej, na to mamy dwa dowody: 1) od niej zaczyna się szereg zwrotek, zbudowanych na pewnej osobnej zasadzie wersyfikacyjnej, a w utworach średniowiecznych prawie zawsze typ zwrotek jest utrzymany w możliwej czystości na początku, i coraz gorzej ku końcowi; 2) zwrotka ta jest wyraźnem naśladowaniem pierwszej zwrotki wielkanocnej: Ciebie dla (Nas dla...) i tak samo zwrotka druga tej pieśni przypomina zwrotkę pierwszą wielkanocną: Wierzyż w to, człowiecze, („wierzyż w to, człowiecze”).
Ciebie dla i człowiecze p. objaśnienia do zwrotki 3-ej (str. 21) dał == „pozwolił”; nodze — forma liczby podwójnej tak samo, jak ręce; kry dawna forma mianownika liczby poj., tymczasem krew (p. zwrotka 11, wiersz 3-ci) jest dawnym biernikiem; mianownik kry ukazuje się jeszcze w początkach w. XV, poczem został zastąpiony przez krew; dłużej utrzymał się w użyciu mianownik imienia świekry (do XVI w.), ale potem mówiono już tylko świekra. Z Boga, prof. Brückner poprawia na z boka, jak jest istotnie w innych rękopisach, ale kieruje się nie powagą tych rękopisów, lecz względami dogmatycznemi. Może właśnie te względy przemówiły również i do przepisywaczy XV i XVI w. i wywołały poprawkę boga na boka — jak się zdaje — zupełnie niepotrzebną, bo jeśli względom dogmatycznym nie sprzeciwia się wyrażenie, że Bóg dał przekłóć sobie ręce, nodze obie, to czemużby nie można było powiedzieć, że „kry święta szła z Boga?”




11. Wierzyż w to, człowiecze, iż Jezukryst prawy,
Cirpiał za nas rany,
Swą świętą krew przelał za nas, krześcijany.

Wierzyż p. objaśnienie do zw. 3-ej (str. 21). Jezukryst złożenie zamiast Jezus Chrystus; k w Kryst i w krześcijany p. objaśnienie do zwr. 2-ej (str. 17) Prawy == „prawdziwy”. Cirpiał, o -ir- p. objaśn. do zwr. 5-ej (str. 23). Krześcijany biernik liczby mn., potem zastąpiony przez dopełniacz w zakresie rzeczowników męskich osobowych, ale dopiero od samego końca w. XVI lub początku XVII.