Strona:Jan Biliński-Nauczanie języka polskiego.djvu/126

Twardowskiej może być późniejsze opowiadanie Twardowskiego w gronie towarzyszy, jak to djabła się pozbył; Garnuszek paupra da możność odegrania ustępu w takich scenach: 1. Łętowski obdarowuje biednego paupra, żartując, że ten wywdzięczy się, gdy zostanie biskupem krakowskim, 2. Łętowski otrzymuje zaproszenie na ucztę do księcia biskupa, 3. Łętowski podczas uczty. Putrament opowiada swe dzieje i swoje spotkanie z rodakiem (“Wspomnienia z Maripozy“); lis opowiada, jak to wywiódł kozła w pole, — kozioł opowiada swoją przygodę z lisem (Lis i kozioł); dziecko opowiada matce, co się stało w lesie (Powrót taty); Tatar opowiada o bohaterskim Lachu (Giermek); Hiszpan opowiada o Almanzorze (Alpuhara); Paweł zabawia znajomych figlem, który spłatał Gawłowi — lub Gaweł żali się na Pawła (Paweł i Gaweł); śmierć zdaje Panu Bogu relację o staruszkach (Dziad i baba); śmierć księdza w zimie (Ksiądz Piotr).
 Bardzo wskazane jest dramatyzowanie czytanych ustępów, przy którem uczniowie uzupełniają dialog poznany w książce. Z tem może się wiązać dyskusja na temat stroju, inscenizacji itd.
 2. Więcej oddalają się od czytanego ustępu, a tem samem wnoszą więcej samodzielności ćwiczenia, polegające na rozszerzaniu treści ustępu, na podstawie danych, w nim zawartych. Rozwijają one samodzielnie jakiś szczegół, w ustępie tylko zaznaczony, dorabiają antecedencje, uzupełniają dalszy ciąg, snując go od miejsca, gdzie autor skończył. Przykłady: Jakie było dotychczasowe życie sierotki? Co się z nią później stało? Jakie życie wiedli ubodzy ludzie, którzy ją przyjęli? (Sierota Kasprowicza.) Jakie miał myśli Marek podczas jazdy na dziku? (Przygoda z dzikiem Dygasińskiego). Losy Wawrzona i Marysi po przybyciu do