Strona:Jan Dąbski - Pokój ryski.djvu/49

do ustanowienia według własnego rozumienia stosunków wzajemnych z innemi pastwami i swego własnego, społecznego i politycznego układu życia. Nigdy nie dążyliśmy a nie dążymy i obecnie do narzucenia Polsce lub innemu państwu sowieckiego ustroju państwowego za pomocą bagnetów Czerwonej Armji. R. S. F. R. R. niezmiennie uznawała zupełną niezawisłość i prawa suwerenne Państwa Polskiego. Było to uznane zawsze, przy wszelkich warunkach wewnętrznego państwowego życia Rosji Sowieckiej i przy najrozmaitszych położeniach narzuconej nam przez świat burżuazyjny wojny cywilnej.
 Zarówno w czasie dotkliwych klęsk jak i w czasie naszych wielkich zwycięstw rząd R. S. F. R. R. oświadczał niezmiennie i uroczyście, co potwierdza i obecnie: uznajemy niezawisłość i suwerenność Państwa Polskiego w jego granicach narodowych, w granicach rozleglejszych od przyznanych w znanej nocie lorda Curzona z dnia 11 lipca; proponujemy suwerennej i niezależnej Rzeczypospolitej Polskiej rzeczywisty pokój bez kontrybucji. Jeszcze w tym czasie, kiedy w Warszawie rządziły okupacyjne władze niemieckie, gdy imperjalizm niemiecki znajdował się i szczytu swej potęgi, Rząd Rosji Sowieckiej wyraźnie podkreślał, że uważa za nienormalne pozbawienie Polski prawa rozporządzania swym własnym losem.
 W tym samym duchu rząd sowiecki czynił propozycje przedstawicielowi rządu polskiego ob. Więckowskiemu, gdy ten przybył do Moskwy dla uregulowania niektórych spraw drugorzędnych: wygnańców, reewakuacji, skarbów i dla zlikwidowania sprawy zamordowania przez ajentów rządu polskiego rosyjskiej Misji Czerwonego Krzyża, które miało miejsce 2 stycznia 1919 r.
 Rząd Sowiecki wyrażał zawsze gotowość zgodzenia się na wycofanie wojsk stron obu z miejscowości spornych i na głosowanie pracujących warstw dla określenia losu tych miejscowości. Jednak rząd polski milczał i wojska polskie posuwały się wciąż dalej w głąb terytorjum sprzymierzonej Sowieckiej Republiki Litwy i Białej Rusi. I nawet w tych okolicznościach, kiedy rząd sowiecki był zmuszony zaproponować ob. Więckowskiemu opuszczenie granic R. S. F. R. R., Komisarz ludowy do spraw zagranicznych oświadczył w imieniu rządu sowieckiego, iż tenże gotów jest w każdym czasie rozpocząć z Polską układy pokojowe, skoro tylko wojska polskie zatrzymają swoje działania ofenzywne.
 Próby wznowienia układów rozpoczyna znowu czynić rząd sowiecki już po upływie dwuch miesięcy, kiedy porucza tow. Marchlewskiemu nawiązanie kontaktu z polskimi przedstawicielami i wyjaśnienie