żanka z Mazowsza, którą, wynalazł i przywiódł Królowi żyd Edidzi, mieszkała ona w Bronowie, król przysyłał jéj kosztowne dary: między innemi raz 13,000 dukatów ówczesnych; nadał jéj nawet swym przywilejem szlachectwo. Po śmierci króla poszła za Woronieckiego, który za to wymazany został z koła sejmujących. (Podobnego przykładu nie znajdujemy w żadnej innej historji). Drugą ulubienicą Augusta, była Zuzanna Orłowska, trzecią Zajączkowska wspaniale w Witowie utrzymywana, czwartą Korycka, piąta z imienia tylko znana Dorota.[1] Zygmunt III Waza miał swoją Urszulę, a syn jego Jan Kazimierz mimo swego pobożnego nastroju nie odznaczał się wcale surową moralnością. Jak wiadomo wypędził Radziejowskiego z kraju za to, iż tenże nie dozwolił mu romansować z swą żoną. „Przyjrzawszy się jego fizognomji mówi Dr. Plebański[2] zdołalibyśmy ze samych rysów wyczytać ślady niezwyczajnej zmysłowości, choćby nam ani Noyers[3] ani Jan Sobieski[4] w listach swoich przerażających prawie dowodów tego zjawiska nie byli zostawili.“ August silny Sas słynnym był w całej Europie z siły, opilstwa i rozpusty. Miał podobno 17 kochanek z których znaczniejsze były: Hr. Königsmarch, ks. Lubomirska podkomorzyna koronna, Manzera hiszpanka, Fatyma turczynka,
- ↑ K. Wł. Wójcicki, Niewiasty Polskie.
- ↑ Jan Kazimierz Waza i t d. Warszawa 1862 str. 20.
- ↑ „Jamais personne n’a été plus enclin alle donne que lui, et pourtant il est quasi impuissant; sa qualité les débauche toutes, et personne cependant n’est si inclin au changement.“
- ↑ „… bo ni o czem na świecie nie myśli, a żyje sobie jako w seraju tureckim. To tedy same metrese na to nigdy nie pozwolę“ (t. j. na abdykację) Biblioteka Ord. Myszkowskiéj t. II. p. 135 list 118.
