100 złp.[1] — w r. 1641 Bartłomiej Gargul, sierparz, 100 złp. — w r. 1683 Błażej Wiatrowski, kowal, rówenież 100 złp.[2]. Z tej wspólnej skrzynki brackiej pożyczano pieniędzy na zastaw, niekiedy nawet wcale hojnie. Tak n. p. w r. 1702 „pan Wojciech Rusinowski w cechu naszym kowalskim pożyczył złotych 100. Zapisuje się na swoim gruncie z małżonkę swoją, a dla lepszej wiary stawia rękojmię, t. j. pana Pawła Wolaka, Jakóba Niemca i Marcina Warchoła, którzy się za tę sumę zapisują na swoich gruntach własnych, t. j. na jatkach szewskich.“
Każdy towarzysz przed przyjęciem misteryi musiał pierwej wykonać sztukę mistrzowską, a mianowicie:
„Kowale naprzód podkowę wielką, w której ma bydź piętnaście funtów, a takową dwiema kiczoma[3] wygrzać przy mistrzach stołowych, a przy takowem robieniu mistrze podejmować swym kosztem; potem siekierę albo okszę kołodziejską.“
„Ślusarze, którzy puszkarstwo robią, półhak i rurę odkować, i zamek z osadą piękną, a zamecznicy zamek Delle albo Tegruhlt o dwunastu refach, zamek o dwu tępych reglach[4] i z klamką, szper[5] z wierzchu a drugi u spodku polerowany, klucz z draidormem[6], Lethmacher kłódkę nielutowaną, klucz o czterech refach, pograjcarz[7], wędzidło i ostrogi.“
„Miecznicy miecz sztuczny z dobrej głowni[8] sam oprawić i wybruszyć[9] z taszkami[10] sadzonemi i przez pochwy[11] trzy szwy nieznaczne wedle sztuki.“
„Innych zaś sztuk mistrze jako złotnicy, kotlarze, malarze, konwisarze, sierparze, paśnicy i kowale, co frameas albo klinie[12] kują, iż sztuki odrabiać z kosztem ich niemałym przyszłoby i podo-
- ↑ Act. Scabin. T. 55. p. 453.
- ↑ Judicium necessario bannitum celebratum fer. II. post domin. exaudi proxima A. D. 1683.
- ↑ Kicz — węzeł związanych z sobą rokicin, gałązek gibkich.
- ↑ Regiel — zasówka w zamku.
- ↑ Szper — skryta sprężyna.
- ↑ Dreidorn — potrójne wyrznięcie, wycięcie w zębie klucza.
- ↑ Pograjcarz — znaczenie niewiadome tego wyrazu. Może to narzędzie, służące do odkorkowania butelek, lub pręt z żelazem do wyciągania kul ze strzelby?
- ↑ Głownia — szabla nieoprawna, brzeszczot, klinga.
- ↑ Wybruszyć — wyostrzyć.
- ↑ Taszka — pokrywka rękojeści miecza.
- ↑ Pochwa — pokrowiec czyli futerał na szpadę, szablę.
- ↑ Klinia z niem. Klinge — miecz, samo ostrze do szabli.
