Strona:Jan Sygański - Historya Nowego Sącza.djvu/360

Ta strona została przepisana.
—   107   —

przez dni kilka strawili 12 złp., a dwakroć byli na obiedzie u burmistrza Walentego Wargulca: nie rachując obiadu, dało się za wino 1 złp.“[1]. W r. 1649 Jana Tymowskiego, bakałarza, kolasą miejską przywieźli panowie rajcy z Krakowa wraz z chłopcem i przez 6 dni płacili obiad, wieczerzę i wina 2½ garnca, dopóki poprzednik jego, Maciej Kameski, nie zdał szkolnego urzędowania[2]. Oprócz powyżej wymienionych, byli tu bakałarzami w latach 1630—1678: Teofil Bereza, Paweł Drezgowicz, Wojciech Potrzebowicz, Jacek Mecikowicz, Stanisław Wolski[3], Jan Stancewicz i Tomasz Domański — wszycy artium et philosophiae baccalaurei[4].

Szkołę Kościół szczególnie miał zawsze na oku, znając wpływ pierwszego wychowania. Dlatego kardynał, Jerzy Radziwiłł, na wizycie biskupiej w Nowym Sączu 1597 roku polecił rajcom, ażeby o szkołę, owo seminaryum miejskie, staranie mieli — uczniom pomieszkanie wystawili, ażeby po gospodach bez dozoru nie żyli, ani nie zaniedbywali służby Bożej. I nieco później dodał: „Nauczyciele szkoły niech ćwiczą chłopców nie tylko w naukach, lecz także w dobrych obyczajach, i niech ich nakłaniają do częstej spowiedzi i komunii. Chłopcom szkolnym niech nie pozwalają nocować po gospodach, lecz w szkole niech sypiają, ażeby uczciwość między nimi zachowaną była i nie zaniedbywali służby Bożej“[5]. — W podobnym duchu przemawiał episkopat polski na synodach prowincyonalnych, odbytych pod przewodnictwem arcybiskupów gnieźnieńskich, zwłaszcza piotrkowskim (1542) za rządów Piotra Gamrata, i gnieźnieńskim (1561) za rządów Jana Przerębskiego, gdzie wielki nacisk kładziono na potrzebne uzdolnienie bakałarzy, tudzież na wzorowe prowadzenie się młodzieży szkolnej[6]. — Bakałarz, kantor i uczniowie obowiązani byli śpiewać podczas nabożeństw w kollegiacie, czasem nawet o głodzie. Za wotywy prywatne osobno ich wynagradzano. Uczniowie w kapkach usługiwali i grali podczas na-

  1. Distributa f. 107.
  2. Distributa f. 84.
  3. Był później proboszczem grybowskim i kustoszem kolleg. sandeckiej (1666—1683).
  4. Muczkowski: Statuta nec non liber promotionum in univer. jagellon. ab an. 1402—1849. Cracoviae 1849. p. 311, 316, 326, 327, 333, 345.
  5. Reformationis Radivilianae Visitationis Decreta. Archiw. kolleg. Vol. II. p. 39, 47.
  6. Mik. Zalaszowski: Jus Regni Poloniae T. I. p. 419—420. in fol. Varsaviae 1741.