tego nazwiska[1]. W latach 1650—1656 kantor sandecki, Stefan Zymbrozowicz, cantor collegiatae ac scholae sandecensis, wielkiego miru używał po przedmieściach, często kumował mieszczanom i mógł wywierać znaczny wpływ podczas wypędzenia Szwedów (1655 r.).
W drugiej połowie XVII. wieku znika zupełnie kantorów i rybałtów nazwa, a wraz z nią i ich pamięć u ludu. Starożytne zaś ich śpiewy, owe pomniki dziejów dawnych, pozostawiły w ustach ludu jedynie słabe echo, nie już wspomnień historycznych, ale właściwie słowiańskiego ducha, barwy i myśli. Dziś kobzę rzadko zobaczyć, rzadko napotkać wędrownego z rzemiosła dudarza, a przecież taka ich była mnogość za Stefana Batorego, że na sejmie walnym warszawskim 1578 r. ustanowiono, iż każdy dudarz winien dawać rocznie podatku 24 groszy ówczesnych[2].
Organiści, a jak się zdaje, zarazem organmistrze, jako rzemieślnicy przemyślniejsi, i umnicy gędziebni[3] należeli do znakomitości miejskich i wielkiego używali znaczenia[4]. Bo też i gra na organach niepospolitą rolę miała w obrzędach kościelnych. Lud zaś przystępnego organistę uważał niejako za świeckiego plebana, tak jak dzwonnika za wikarego. Ciągle też byli obaj w styczności z ludem i ludźmi i bezpośrednio wywierali na umysły ogromny wpływ. Miasto przyjmowało swych organistów do grona rajców i ławników, a taki Stanisław Rogalski, Adam Łukowiecki i Stanisław Rolka wpływali wielce nawet na losy miasta, używani do różnych poselstw w trybunale lubelskim[5]. Musiało się im też nieźle powodzić, skoro ich liczono do majętnych mieszczan. Pan Rogalski n. p. pożyczył w lipcu 1633 r. księdzu opatowi, Michałowi Morskiemu[6], poważną sumkę 4.000 złp., którą zaraz w czerwcu następnego roku (1634) ksiądz opat rzetelnie wypłacił[7]. Honoraryum roczne orga-
- ↑ W r. 1617 przybył z Bobowy do Nowego Sącza rzeźnik, Jan Zięba, i przyjął prawo miejskie.
- ↑ Volum. Leg, T. II. p. 192.
- ↑ Gędźba — muzyka; gędziebny — muzyczny.
- ↑ Specyalnym organmistrzem był tu Jakób Kofemberk, „patricius Cracoviensis artis organariae magister“, który w r. 1632 przyjął prawo miejskie.
- ↑ Rogalski był organistą przy kollegiacie sandeckiej od r. 1627 do 1647; rajcą 1629—1641, zmarł w r. 1660. — Łukowiecki rajcą 1646—1654, † 1655. — O Rolce wspominają akta miejskie od roku 1639—1661.
- ↑ Rządził opactwem sandeckim w latach 1633—1640. Potem opuścił zakon i został plebanem w Jakóbkowicach w Sandeckiem.
- ↑ Act. Castr. Inser. T. 46. p. 829, 1938.
