Strona:Jan Sygański - Historya Nowego Sącza.djvu/486

—   233   —

domami zajezdnymi^[1], alby para koni wraz z wozem mogła przez nią wygodnie wjechać do stajni, a przynajmniej na podwórze. Ze wszystkiego pokazuje się, że taka sień była utrzymywaną bardzo starannie, czytamy bowiem raz, że była wyłożona porządnie tarcicami^[2], z czego jednak możnaby także wnosić, że gdzieindziej była bez tarcic lub może bywała brukowaną. Po obu bokach stały w niej ławy od wrót aż po drzwi izdebne, niekiedy także inne sprzęty gospodarskie^[3], przedewszystkiem zaś znajdował się w niej sklep, który to wyraz wówczas nie oznaczał tego, co dzisiaj pod nim rozumiemy, lecz miejsce murowane, sklepione (skąd jego nazwa) i dobrze zaopatrzone, służące na skład towarów i inne różne przedmioty, które chciano bezpiecznie przechować.
 Sień zamykano zawsze od ulicy lub od podsieni jużto drzwiami, które były na zawiasach, czasem z kunką żelazną i skoblem, jużto wrotami, które znowu niekiedy miewały furtkę i okno z kratą^[4], i były osadzone na kunie żelaznej^[5]. Takie same drugie wrota znajdowały się po przeciwnej stronie sieni, zwłaszcza jeżeli ta prowadziła do tylnych zabudowań w podwórcu albo do indermachu za podwórcem. Tak samo jak drzwi lub wrota do sieni, tak i drzwi do sklepu zaopatrywano jak najstaranniej. Na odrzwia ciosano kamienne słupy, haki w nich osadzano na ołowiu^[6], drzwi dawano podwójne, jedne żelazne, drugie drewniane; a jeżeli w sklepie znajdowało się jeszcze okno, to zabezpieczano je okiennicą żelazną^[7] — snadź doświadczenie nakazywało wielką ostrożność przed złodziejami i widocznie wielkie pod tym względem panować musiało niebezpieczeństwo. — Wzdłuż całej sieni znajdowało się kilkoro drzwi, które w zwykłych domach, t. j. takich gdzie sień znajdowała się z boku, prowadziły na prawo lub na lewo, ale zawsze tylko po jednej stronie, do różnych ubikacyi, które wszystkie razem tworzyły właściwy dom mieszkalny.

 c) Ubikacye mieszkalne czyli najzwyklejszy rozkład takiego domu były następujące: Przez pierwsze drzwi z sieni wcho-

1. Porów. str. 82.
2. Inwent. po Zofii Chuchrowej 1637.
3. Spis ruchomości po Annie Gandolfiowej 1599.
4. Kamienica Smoczowska 1632. Act. Scabin. T. 54. p. 114, 150. — Inw. po Reginie Halinowiczowej 1636.
5. Okucie żelazne w osadzie kamiennej górnej i dolnej, w którem się czop obraca.
6. Dyaryusz Tymowskiego pod r. 1620.
7. Kamienica Smoczowska 1632.