Strona:Jan Sygański - Historya Nowego Sącza.djvu/487

Ta strona została przepisana.
—   234   —

dziło się do wielkiego pokoju, niekiedy długości na 12 łokci, wówczas powszechnie zwanego izbą albo także wielką izbą[1]. Taka izba miała zwyczajnie 3 okna, niekiedy weneckie, które wychodziły na rynek lub na ulicę. Drzwi prowadzące do izby bywały u zamożniejszych stolarskiej roboty, malowane i z futrowaniem, to znaczy z futrynami (Fütterung), ozdobione antabami[2] i zaopatrzone zamkiem z klamką i haczykiem. — Sama izba maiła powałę, podłogę dobrą z tarcic, ściany dokoła lub przynajmniej z kilku stron obite były t. zw. listwami[3], a przy ścianach naokoło stały ławy: w kącie znajdował się duży piec kaflowy, zwykle pstry, niekiedy glazurowany (szklany), czasem z obszernym zapieckiem, a dokoła niego i za piecem także stały ławy. Piece takie wyrabiano w Nowym Sączu, ale także sprowadzano z Gorlic, a w r. 1620 cena jednego wynosiła 12 złp.[4]. Okna były powszechnie szklane, szyby niekiedy weneckie[5] w ramach dębowych, zwykle jednak okrągłe, małe, oprawne w ołów, chociaż także się trafiało, że były oprawione w ramy drewniane, co wówczas nazywano w trzaskę. Dla bezpieczeństwa zaopatrywano okna czasem okiennicami drewnianemi na zawiasach, raz czytamy nawet o weneckich, ale także okiennicami żelaznemi, a nawet kratami[6].
Przy tej izbie, naprzeciw drzwi wchodowych, znajdowała się czasem t. zw. komorka biała, mała izdebka ciemna, zwykle bez okna, ale także z oknem zakratowanem[7], służąca do przechowywania różnych przedmiotów, rodzaj śpiżarki, do której niekiedy wchodziło się po schodku. Zdaje się, że takie komorki były od właściwej izby oddzielone tylko przepierzeniem czyli ścianą drewnianą, przynajmniej raz znajdujemy wyraźnie podobną komorkę przepierzoną przy komnacie[8].

Zwykle jednak śpiżarnia taka bywała większą, wtedy nazywała się komorą[9], znajdowała się tuż za izbą w głębi domu,

  1. Izba, znaczy właściwie tyle co jadalnia.
  2. Inw. po Reg. Halinowicz 1636.
  3. Listy z niem. Leiste, były to przybicia drewniane do ściany, dla ozdoby lub kładzenia czegoś na nich.
  4. Dyaryusz Tymowskiego.
  5. Inw. Augustyna Niedzieli bednarza 1648. Act. Scab. T. 59. p. 159.
  6. Kamienica Smoczowska 1632.
  7. Inw. po Zofii Chuchrowej 1637.
  8. Kamienica Smoczowska 1632.
  9. Komora, łac. camera, z grec. χαμδρα = śpiżarnia, właściwie tyle co miejsce odosobnione, oddzielone.