Strona:Jan Sygański - Historya Nowego Sącza.djvu/489

Ta strona została przepisana.
—   236   —

mieszkalnych[1], miała swoje osobne wejście z sieni, a w takim razie znajdowała się tam, gdzie w innych domach świetnica[2]; ale bywały także domy, gdzie kuchnia znajdowała się w głębi sieni poza sklepem, a za nią wchód na górę[3]. O kuchni brak nam także bliższych szczegółów, wiadomo tylko tyle, że w niej umieszczone były jak najrozmaitsze sprzęty i naczynia kuchenne, oraz że piec do gotowania był, jak po dziś dzień jeszcze po wsiach, rodzaj otwartego komina, proste ognisko, jak je też nazywano, ulepione z gliny i kamieni[4], a więc że piece z blachami żelaznemi wówczas jeszcze w Nowym Sączu wcale nie były znane.
Obok opisanych kamienic parterowych znajdowały się także kamienice znacznie większe, mające sień w środku, z której na obie strony prowadziły drzwi do wymienionych ubikacyi. Kamienice takie, bez wątpienia wcale nieliczne, były przeważnie domami narożnymi; ze strony przytykającej do domu sąsiedniego znajdowała się tylko wielka izba o 3 oknach, po stronie zaś przeciwnej taka sama druga izba, a za nią cały szereg znanych ubikacyi, których okna wychodziły niezawodnie już na inną ulicę[5].

d) Nader ważną i nieodzowną częścią domu mieszkalnego były piwnice. Te były dwojakie: jedne o powale drewnianej, którą nieraz trzeba było podpierać słupami drewnianymi czyli stemplować, stąd też nazwa „stemplowane“[6] lub „niesklepiste“: był to dół czworoboczny, mniej lub więcej obszerny, o ścianach skośnych, rodzaj lochu podręcznego, do którego prawdopodobnie prowadziły drzwiczki w podłodze ubikacyi, pod którą był wykopany, a bywały takie piwnice tak pod komnatą, jak pod świetniczką[7]; jeżeli przytykały do sieni lub do podwórca, miewały okno zakratowane. — Drugi rodzaj piwnic były sklepione, a jak wówczas mówiono „sklepiste“, murowane z kamienia, dlatego nazywano je także „murowane sklepy“. Te znajdowały się pod izbami, pod sienią[8], były więc obszerniejsze od poprzednich, inne bowiem było też ich przeznaczenie; okna ich wychodziły albo na ulicę albo na podwórzec i miały zawsze kratę, a często i okiennicę żelazną; wejście do nich prowadziło z sieni

  1. Gołębiowski: Domy i dwory str. 66.
  2. Inw. po Zof. Chuchrowej 1637.
  3. Kamienica Smoczowska 1632.
  4. Dyaryusz Tymowskiego pod r. 1620.
  5. Kamienica Smoczowska 1632.
  6. Inw. August. Niedzieli 1648. — Inw. po Reg. Halinowicz 1636.
  7. Inw. Aug. Niedzieli 1648.
  8. Inw. Zof. Chuchrowej 1637.