Strona:Jan Sygański - Historya Nowego Sącza.djvu/509

Ta strona została przepisana.
—   256   —

długa na 3 łokcie, jak i taką co na 1 łokieć, jednakowo nazywano „skrzynią“[1].
Skrzynie, niekiedy zwane także „wielkie skrzynie“, jak również mniejsze ich formy, były bez wyjątku z drzewa, lecz z jakiego, nie powiedziano ani razu; kształt ich był niezawodnie taki sam, jaki se utrzymał do dziś dnia; co zaś do gatunku ich roboty, to rozróżniano „porządne“ od „prostych“[2]. Czy ten ostatni wzgląd wpływał także na ich zewnętrzną barwę: niewiadomo; wprawdzie znajdujemy skrzynie „malowane“, raz nawet powiedziano, że w kolorze „zielonym“, z tego jednak naturalny wniosek, że musiały być także i niemalowane. Ponieważ skrzynie służyły do celów najrozmaitszych, więc też od tego zależał także ubikacya, w której je umieszczano, choć pod tym względem wiadomości nasze są bardzo niedostateczne; tak skrzynie malowane, w których przechowywano szaty, bieliznę (jak wówczas mówiono: „białe chusty“), ale także płótno, mniejsze szkatuły, prasę do bawełnic, stały przeważnie w wielkiej izbie, lubo znajdujemy je także w sklepie[3]. — Osobny rodzaj skrzyn wielkich były t. zw. „posażne“[4], do których córkom idącym za mąż dawano „rzeczy wyprawne“, nie tylko „białe chusty“, ale niezawodnie także i wszelkie inne; czy skrzynie te po przeniesieniu się do męża stawiano w jakiej stancyi mieszkalnej, czy też może wynoszono na strych, przy braku wszelkich dokładniejszych wiadomości oznaczyć trudno. — Te dwa ostatnie rodzaje skrzyń jakto ze względu na ich przeznaczenie przechowania rzeczy kosztownych należałoby wnioskować, musiały być zamykane i zaopatrzone dobrem i mocnem zamknięciem, jednakże tylko raz jeden czytamy o skrzyni z zamkiem „dwufalowym“[5], (od fala, niem. Falle), to znaczy: „o dwu falach“ czyli „o dwóch zapadach“.

Obok powyższych, dowiadujemy się jeszcze o innych rodzajach skrzyń, które też, stosownie do swego przeznaczenia, w różnych znajdowały się ubikacyach. I tak skrzynie, na których rozkładano towary w kramach i podsieniach, nazywały się „kramne“ i chowano je w sklepie; skrzynie „jarzynne“, zwane inaczej także trumnice albo trumny (niem „Truhe“), tudzież „śpiżarne“ do chowania „legumin“, były to, jak już sama nazwa pokazuje, skrzynie

  1. Ustawa cen z r. 1630. — Ruchom. Zof. Tragowiczowej.
  2. Testament Walentego Szałwii 1638. — Inwentarz po Katarzynie Cieślance 1639.
  3. Ruchom. Kat. Łykawskiej. — Spis pozostał. An. Klimczykowej.
  4. Extractum ex protocol. Advoc. et Scabin 1603.
  5. Testam. Wal. Szałwii.