i ćwilichowe pstre[1]. Oba wspomniane gatunki prześcieradeł starano się upiększać i ozdabiać w różny sposób: tak znajdujemy prześcieradła konopne „z czerką“[2], lanine „z listwami“, „z koronkami“, inne znowu (wprawdzie nie wymienione), lecz niezawodnie także lniane: „z forbotami“, „z czyrką i forbotem“[3], „czerwono obszywane“, „szyciem czarnem i czerwonem z koronkami“.
Co do b). Druga część pościeli była ta, którą kładziono pod głowę, a tą były poduszki i zagłówki, między którymi musiała koniecznie jakaś zachodzić różnica, skoro źródła nasze wymieniają je tuż obok siebie[4], lubo niewiadomo jaka; być może, iż zagłówki były mniejsze i odpowiadały naszym „jaśkom“. poduszki wielkością i kształtem były niezawodnie takie same, jak i dzisiaj, były więc zupełnie podobne do małych pierzynek i składały się, jak te, z „wsypek“ i pierza albo mchu; wsypki bywały lniane białe, ćwilichowe pstre, niekiedy obszywane po krajach lub z wpuszczaną kitajką czerwoną, a powszechnie wypychano je dość gęsto lepszem pierzem, chociaż znajdujemy także, lubo bardzo rzadko, poduszki „mchowe“[5]. Ile takich poduszek lub zagłówków kładziono pod głowę, nie powiedziano nigdzie, lubo wiadomo skądinąd, że do jednego łóżka czyli do t. zw. „pościeli“ (w ściśleszem znaczeniu tego słowa) należały zawsze 3 poduszki[6]; wogóle jednak miewano ich zawsze znaczniejszą liczbę (4—10), a w niektórych domach znajdujemy pościeli nawet sztuk 19[7]. — Od poduszek i zagłówków ściśle rozróżnić potrzeba t. zw. wezgłowia, należące również do działu pościeli służącej pod głowę; były one także rodzajem poduszek, niewiadomo jednak z czego i czem wypchanych, które od poprzednich różniły się głównie tem, iż służyły do podkładania, a więc że je kładziono
- ↑ Spis pozostał. An. Klimczykowej. — Spis ruchom. An. Gandolfiowej.
- ↑ Czerki także czyrki były to dziurki różnego kształtu, zwykle listków, wokoło haftowane.
- ↑ Listwa albo listew (niem. Leiste) znaczyło tyle co wstawka obłoga, rodzaj taśmy nicianej, którą dla ozdoby roboty płócienne obszywano czyli lamowano. — Forboty (niem. Vorborte) były to dość szerokie paski płócienne marszczone, ale i niemarszczone, a w takim razie zwykle w kształcie ząbków lub rąbków półokrągłych; służyły także do obszywania dla ozdoby.
- ↑ Ruchomości Mikołaja Jankowskiego 1600. Act. Scab. T. 25. p. 776.
- ↑ Extract. ex protocol. Adv. et Scab. 1603.
- ↑ Gołębiowski: Ubiory str. 237—239.
- ↑ Spis ruchom. Zyg. Gądka 1652.
