nie bezpośrednio pod głowę, lecz pod poduszki, i dlatego też nazywano je wezgłowie „spodnie“[1]; być może, że odpowiadały dzisiejszym poduszkom wałkowatym lub klinowym.
Poduszki i zagłówki, tak samo jak i pierzyny, powlekano poszwami, które jednak dlatego, że były od poprzednich znacznie mniejsze, nazywano zdrobniale poszewkami albo powłóczkami, a nawet dla ściślejszego odróżnienia od pierzynowych, dodawano im przymiotnik „poduszczane“ albo „głowne“[2]. Poszewki, ponieważ bezpośrednio dotykały twarzy, były zawsze z płótna cieńszego i lepszego, jako to: lniane białe, ćwilichowe pstre, drylichowe pstre, a nadto upiększano je jeszcze bogaciej i zbytkowiej, aniżeli prześcieradła. Tak obok „prostych“ i „białem szyciem“ znajdujemy poszewki ozdabiane „czerwonem szyciem“ lub „obszywane czerwono“, „szyte czarnym i czerwonym jedwabiem“ (tych aż 19), „z czarnym jedwabiem i szychem“[3], „szyciem rzezanem“[4], „z forbotami“, „z listwami“, „z siatkami“, „z czerkami i forbotami“. Jaką zaś tej części pościeli starano się posiadać ilość, najlepszy dowód, iż w niektórych domach liczba poszewek dochodziła do 38[5].
Co do c). Ostatnią wreszcie częścią pościeli była ta, która służyła do nakrycia się, a tę stanowiły „pierzyny“ i „kołdry“. Pierzyny te, w przeciwstawieniu do podkładanych czyli służących do podścielania, stale nazywane „wierzchniemi“, musiały koniecznie różnić się czemś od „spodnich“, a ta różnica polegała wtem, iż były przeważnie mniejsze i dlatego zwykle nazywano je zdrobniale „pierzynkami“ albo „pierzynkami wierzchniemi“[6], tudzież iż były znacznie lżejsze, albowiem wypchane pierzem najcieńszem albo puchem: obok tych jednak znajdujemy także pierzynę „mchową“, podobnie jak owa spodnia „we 4 poły“. Jak powszechnem było używanie pierzyn do nakrycia, poucza okoliczność, iż nawet przy pościeli „czeladnej“ znajdowała się także pierzyna „wierzchna“[7]. — Pierzyny i pierzynki wierzchnie, tak samo jak poduszki, powlekano poszwami: że te były z materyi nierówne delikatniejszych i cień-
- ↑ Spis pozostał. An. Klimczykowej.
- ↑ Inw. po Reg. Halinowiczowej. — Testam. Elżb. Pytlikowiczowej.
- ↑ Szych = fałszywe złoto lub srebro, z którego robiono galony i ozdoby do szat. Ubiory str. 198.
- ↑ To znaczy: sztucznie wyszywane.
- ↑ Inwent. Reg. Halinowiczowej.
- ↑ Ruchom. Mik. Jankowskiego. — Testam. Elżb. Pytlikowiczowej.
- ↑ Testam. Woj. Baryczki.
