Strona:Jan Sygański - Historya Nowego Sącza.djvu/62

Ta strona została przepisana.

i o szarpanie dobrego swego imienia; przypomniał ledwo zapomnianą sprawę i kary wyrzeczone i prosił, aby urząd na tak niepowściągliwy język hamulec twardy obmyślił; krótko mówiąc, żądał kary śmierci na Użewskiego za nastawanie na życie i szarpanie sławy. Nie chciał Użewski stanąć osobiście, lecz przysłał zastępcę z bojaźni, aby go nie imano. Odrzucono zastępcę, wzywając go powtórnie. Szlachta ujęła się za nim i gromadnie towarzyszyła mu na ratusz. Zatem sąd nie śmiał sądzić i w nadziei zgody wyznaczył nowe roki[1].
Użewski, naradziwszy się z przyjaciołmi swymi, odparł pozew, twierdząc, iż pismo, podane w grodzie panu Ujejskiemu, nie zawierało w sobie żadnych zohydzeń ani obmów, że to nie był paszkwil, lecz prosta kontra wydatków publicznych, jak to ją często rajce pomiędzy sobą spisują. Powoływał się na różnych autorów prawników: na Czaradzkiego, Alciatę, Groickiego, Damhuderiusza[2] i innych, uporczywie twierdząc, iż pierwej i teraz nie paszkwil, ale prosty rejestrzyk wydatków spisywał[3].
Sąd, wysłuchawszy stron obu, nakazał znowu odwołanie obmowy i 5 dni więzienia. Użewski apelował do wyroku sądu wyższego krakowskiego, który zważywszy, iż nie było udowodniono, jakoby to był istotnie paszkwil, zniósł wyrok ławicy sandeckiej, rozkazując wzajemne przeproszenie się uczciwe[4].

Ale na to nie przystał znowu Użewski i odniósł się do wyższego sądu sześciu miast wybranych, do których należał Kraków, Nowy Sącz, Kazimierz, Bochnia, Wieliczka i Olkusz. Według starodawnego obyczaju zagaiwszy sąd na ratuszu, zasiedli sędziowie do prawa wyższego na zamku krakowskim i pod przewodnictwem Gabryela Ochockiego, doktora medycyny[5], zastępcy pana burmistrza, Wojeńskiego[6], sądzili sprawę Rogalskiego, nic jeno Boga samego przed oczyma mając. Zapadł wyrok, aby Użewski przeprosił, odwo-

  1. Act. Scab. T. 55. p. 867.
  2. Grzegorz Czaradzki, prawnik i pisarz kancelaryi Zygmunta III. (1612—1620), — Andrzej Alciati, prawnik włoski † w Pawii 1550, — Bartosz Groicki, prawnik za panowania Zygmunta Augusta i Stefana Batorego (1559—1582), — Jodocus czyli Justus Damhouderius, słynny prawnik belgijski.
  3. Act. Scab. T. 55. p. 924.
  4. Act. Scab. T. 55. p. 924.
  5. W bibl. Ossolińskich we Lwowie nr. 691. przechował się rękopis: „Stephanoma palladium virtuti et meritis clar. et doct. dni Gabrielis Ochocki. dum insigni laurea doctoratus in alma universitate Cracoviensi publice ornaretur, concinnatum anno partus virginei 1629.“
  6. Maciej Wojeński, doktor medycyny — tak go piszą akta sandec. — tudzież Teod. Wierzbowski: Materyały do dziej. piśm. pol. T. I. str. 338. Warszawa 1900. — Muczkowski: Liber promot. zowie go: Wonieiscius (Woniejski) Mathias, doctor philosophiae ac medicinae