Strona:Jan Sygański - Z życia domowego szlachty sandeckiej.djvu/110

Ta strona została skorygowana.

w tę izbę, w której mieszczą się owe strzelnicze materyały, łatwo odgadnąć, coby stąd wyniknąć mogło. Potrzeba się zatem bardzo obawiać, gdyż owe częste uderzenia pioruna są, jakby pewnem ostrzeżeniem Boskiem, przed nieszczęściem w przyszłości. Należy koniecznie polecić rajcom, ażeby to miejsce bezzwłocznie opróżnili, a do innej wieży, których spora jest liczba w murach warownych miejskich, przenieśli ów proch i kule.
Z drugiej strony krużganku głównego od strony południowej, stała niegdyś wysoka murowana dzwonnica,[1] lecz obecnie jest rozebrana. Dwa wielkie dzwony i dwa mniejsze umieszczono tymczasowo w wysokiej i obszernej drewnianej dzwonnicy, na cmentarzu obok kościoła. Piąty dzwon jest w osobnej wieżyczce na szczycie kościoła.
Presbiteryum na zewnątrz ma szkarpy z cegły, od dołu aż do szczytu. Pomiędzy niemi znajduje się 6 okien szklanych i bardzo jasnych, wysokich około 18 a szerokich prawie 3 łokci, sprawionych przed 10 laty. Wewnątrz presbiteryum jest sklepienie malowane, ściany zaś czysto wybielone. Przy obydwóch ścianach są stalle bardzo wytworne, wielkim kosztem sprawione przez rajców miejskich 1604 r. Do jednej ściany przymocowana jest wysoka malowana szafa, w której przechowują chorągwie. W środku presbiteryum widać ładny pulpit dla śpiewaków, nieco od posadzki podniesiony, świeżo zrobiony. Posadzka w presbiteryum i całej nawie kościelnej porządnie wyłożona kwadratowym ciosowym kamieniem. Presbiteryum od nawy, czyli środka kościoła, oddziela belka położona od jednej do drugiej ściany na poprzek, na której stoi wizerunek Ukrzyżowanego, z dwiema rzeźbionemi pomalowanemi figurami po bokach: Matką Boską i św. Janem.
Do presbiteryum od strony południowej przylega krużganek sklepiony, zaopatrzony mocnemi drzwiami, z zaporą drewnianą i kłódką na wewnątrz. W nim odprawiają się egzorcyzmy, poprzedzające chrzest. Tu także odbywa się intronizacya prałatów i kanoników.[2] Stąd prowadzą kręcone schody kamienne o 18 sto-

    rok 1507 z nieznanym gmerkiem; IHS czyli imię Jezus; Orła polskiego i Pogoń; wreszcie fryzy gotyckie. (Rycina zob. Hist. Now. Sącza T. III. 263, 265).

  1. Odbudowano ją dopiero w r. 1631, jak świadczy cyfra wykuta w kamieniu na odrzwiach tejże wieży.
  2. Kollegiatę sandecką składali 4 prałaci: prepozyt, dziekan, archidyakon i kustosz; 4 kanonicy i 6 wikarych. W r. 1608 prepozytem był ks. Mikołaj Wąsowicz, pleban w Starym Sączu; dziekanem ks.