Wikiźródła

Strona:Jan Sygański - Z życia domowego szlachty sandeckiej.djvu/145

Ta strona została skorygowana.

w Rytrze „ultra Ritter castrum“[1] i sprowadzać drzewo bez opłaty cła rzeką Popradem. W r. 1338 Kazimierz Wielki, rozsądzając spór między miastem Krakowem a Świątkiem, poborcą ceł w Rytrze, uwolnił miasto 6. stycznia tego roku od płacenia cła „in Rither“,[2] a 21. kwietnia 1356 potwierdza Piotr Wydżga, starosta sandecki, że na mocy przywilejów Kazimierza Wielkiego, wolni są mieszczanie sandeccy od cła „in Rittyr“.[3] W roku 1394 królowa Jadwiga wyjechała na spotkanie Zygmunta, króla węgierskiego, aż do pogranicznego od Spiża zamku Ritter, przyjęła go z wielkimi honorami w Nowym Sączu i zawarła z nim umowę, zatwierdzającą spokojny stan obojga królestw „tractatibus statum tranquillum regnorum firmantibus“, jak mówi Jan Długosz.[4] W XV. wieku służył ryterski zamek niejednokrotnie za rezydencją letnią starostom sandeckim. Za panowania Kazimierza Jagiellończyka i Jana Olbrachta, raz po raz ten zamek „castrum Rither cum bonis“ pozostawał w dzierżawie zastawnej, 2 razy n. p. za 50 grzywien (marcae) czyli 80 złp. I tak w r. 1488 trzymali go szlachetni Żegota i Piotr, w latach zaś 1469, 1473 i 1501 Rafał Ryterski.[5]
 Król Aleksander Jagiellończyk († 1506), znany z marnotrawstwa i zawsze potrzebujący pieniędzy, pozastawiał różne koronne dobra, które dopiero za następcy jego Zygmunta I. wykupił skrzętny podskarbi nadworny, burgrabia i żupnik krakowski. Jan Boner (1515–1523), a między innemi także Sądecz za 4.000 czerwonych złotych, tudzież zamek Ritter za 1.000 czerw. złot.[6] W r. 1580 dzierżawił Barcice i Rytro Stanisław Garnisz; roczny dochód z nich otaksowano na 412 fl. 1 gr., z tego jednak do kwarty (na wojsko koronne) płacił 82 fl. 6 gr.[7] Jeśli można zawierzyć bezpiecznie dowcipnej, satyrycznej rozprawie Marcina Bielskiego, to zamek w Rytrze już pod koniec XVI. wieku był opustoszałym:

  1. ↑ Kod. dypl. małop. I. 221.
  2. ↑ Kod. dypl. Krakowa I. 26.
  3. ↑ Kod. dypl. małop. I. 290.
  4. ↑ Hist. Polon. T. III. 507.
  5. ↑ Teodor Wierzbowski: Matricular. Regni Polon. Summaria, pars I. 98, p. II. 93, p. III. 205, 206.
  6. ↑ J. Czarnowski: Dwaj Zygmunci Jagielloni, część I. 13. Warszawa 1859.
  7. ↑ Pawiński: Źródła dziejowe T. IX. cz. II. 259.
Źródło: „https://pl.wikisource.org/w/index.php?title=Strona:Jan_Sygański_-_Z_życia_domowego_szlachty_sandeckiej.djvu/145&oldid=2795355”