Strona:Jana Długosza Dziejów Polskich ksiąg dwanaście - Tom I.djvu/164

Rok Pański 999.

Mieczysław książę Polski umiera. Po nim za zgodą powszechną syn jego Bolesław, mąż wszelkiemi przymioty ozdobiony, obejmuje rządy.

 Mieczysław książę Polski, spędziwszy długie lata na stolicy swego władztwa, i wraz z małżonką Dąbrówką, córką książęcia Czeskiego, pierwszy zaszczepiwszy wiarę chrześciańską w Polsce, przyczém założył znaczną liczbę kościołów katedralnych i parafialnych, i wielu dzieł świątobliwych dokonał, przyjąwszy nakoniec chrześciańskim obrządkiem Sakramenta święte pobożnie i po katolicku, umarł i pochowany został w kościele katedralnym Poznańskim. Pogrzeb książęcia nie tylko syn jego przesławny Bolesław, ale prałaci i panowie, wielce zgonem tym zasmuceni, z należną czcią odprawili. Niebawem po ukończonym obchodzie żałobnym, syn jedynak, lat dwadzieścia ośm mający, który niepospolite zdolności swoje w zawodzie rycerskim wielu dzielnemi czyny już był od dawna wyświecił, a rzadką w owym wieku skromnością tak chwalebnie się odznaczał, że jawną było, iż więcej jeszcze obiecywał na przyszłość, niż w latach poprzednich zdziałał; za przychylną wolą prałatów i panów Polskich, a zgodną uchwałą i powszechnym, uniesienia pełnym okrzykiem, powołany został na stolicę ojcowską i rządy państwa objął. Był bowiem urody na podziw przystojnej, z którą łączył rzadką umysłu roztropność, rycerską odwagę i wielkość duszy. Zręczny w kierowaniu spraw domowych i publicznych, takim zalecał się rozumem i obrotnością, że sobie i narodowi swemu ciągle przymnażał chwały. Wylany w hojności na kościoły i sługi Boże, dla rycerstwa dobroczynny, dla innych uprzejmy i łaskawy, taką u wszystkich pozyskał miłość, że zdrowia jego i całości z równą jak swojej przestrzegali troskliwością. Dwór swój nakoniec pomnożył i uświetnił nie tylko rycerstwem i panami znakomitszemi, ale i drużyną licznych wyzwoleńców, których z poddaństwa wyswobodził, napełniwszy go tak znacznym i poważnym orszakiem, że na pozór wojsku prawie zdawał się wyrównywać. Na którego polegając dzielności, snadno krócił zapędy nieprzyjacioł, mąż bystrego rozumu, słynny z męztwa i przezornej rady. Surowość swych rozkazów łagodził szczodrą wspaniałością i przymileniem, które ją dziwnym zaprawiały urokiem. W sprawowaniu rządów kierował się nie przygodném szczęściem, ale zasadami cnoty, obdarzony od przyrodzenia postacią okazałą, dostojności pełną, i nad innych ludzi celującą. Cnoty nagradzając łaskawością, występki karał jak najsurowiej. Miał rzeczony Bolesław książę Polski umysł obrotny i sprawny; wszystko, cokolwiek przedsięwziął, z łatwością wykonać zdolny; do miejsca, osób i czasu zręcznie umiejący się stosować, i w wsze-