Henryk IV cesarz, odstąpiwszy korony synowi swemu Henrykowi, z możnego i potężnego władcy przeistoczony w ubogiego i nędzarza, na przykład straszny i naukę śmiertelnym, udał się naprzód do Kolonii a potém do Liége (Leodium). Oba te miasta przyjęły go ze czcią, nie jak wygnańca ale jako cesarza, a Henryk użalał się przed niemi, że go zdradą i nieprawością zmuszono do złożenia najwyższej władzy. Poszedł za nim syn z zebraném wojskiem i stanął nad Mozą; ale odparty przez Henryka książęcia Belgów, zajął się uzbrajaniem nowych i potężniejszych zaciągów. A w tém ojciec Henryk umarł w Liége, zkąd go do Spiry przeniesiono, i obok ojca i dziada pochowano. Henryk zatém V, od śmierci ojca już swobodnie panujący, Francyą i Niemcy wojnami domowemi zawichrzone uspokoił, i wielu biskupów, którzy w czasie odszczepieństwa poustępowali z swoich stolic, przywrócił. Jeden z celniejszych baronów Niemieckich, Henryka IV przeciwnik, podczas biesiady napadniony od wielkiej zgrai myszy, które go przez ogień i wodę ścigały, a żadną siłą nie dały się powstrzymać, nędznie od nich zjedzony został. To zdarzenie dlatego tu zapisuję, że przez podobieństwo swoje z podaniem, jakie w tych księgach wyżej o książęciu Popielu zamieściliśmy, może służyć do jego potwierdzenia. Rzeczony Henryk, dzielny wojownik, w tak krótkim czasie całe państwo shołdował, że wszyscy poddani jarzmo jego cierpliwie znosili, a sąsiednie ludy, bojąc się jego przewagi, nie śmiały zaczepiać go orężem.
Koloman król Węgierski, wiedząc o nieprzyjacielskich przeciw sobie zamiarach Henryka cesarza (głośne bowiem chodziły wieści, i przychylni królowi ostrzegali go o tém w licznych doniesieniach, że Henryk cesarz potężne z krajów Niemieckich zebrał wojska, zaciągnąwszy prócz tego posiłki od Świętopełka książęcia Czeskiego i innych sąsiednich książąt) nawzajem z swej strony uzbrajał Węgry, aby się cesarzowi skutecznie mógł oprzeć. Wojna ta, którą Henryk cesarz przeciw Kolomanowi królowi Węgierskiemu podnosił, miała słuszne powody. Wielu bowiem krzyżowników Niemieckich, ciągnących przez Pannonią na obronę ziemi
