Strona:Jana Długosza Dziejów Polskich ksiąg dwanaście - Tom II.djvu/351

Książę Czeski wkroczywszy z wojskiem do Prus, wielu mieszkańców zmusza do przyjęcia wiary chrześciańskiej. Na pamiątkę tego czynu założono miasta Królewiec i Brunsberg.

 Książę Czeski Przemysław, inaczej Ottokar, uzyskawszy rozejm i zawieszenie broni z Belą królem Węgierskim, swoim zaciętym nieprzyjacielem, zebrał siły zbrojne z Czech i Moraw, i w towarzystwie Brunona biskupa Praskiego, tudzież margrabi Brandeburskiego, margrabi Merańskiego, książęcia Austryi, nareszcie Henryka Chełmińskiego, Anzelma Ermelińskiego i Ołomunieckiego, biskupów, ruszył do Prus, które w dawnych czasach Ulmigawią (Ulmigiria) zwano, mając wojować z barbarzyńcami. Na tę wojnę powołany był jako na wyprawę krzyżową, z rozkazu papieża, przez Opizona opata Messeńskiego, nuncyusza Apostolskiego, w prowincyach Polski i Prus głoszoną, pod której chorągwią chytrzy i przebiegli Prusacy umieszczali książąt, hrabiów, panów znakomitych i rycerzy, stosownie do ich godności, a ich czyny i rodowody przez heroldów przy stołach biesiadniczych z przesadną pochwałą wygłaszali. Lecz gdy barbarzyńcy pochowali się w miejscach ukrytych i nie śmieli wystąpić do boju, książę Czeski Przemysław Prusaków w krainie Sambijskiej (Szamensis) ogniem i mieczem do poddania się zmuszonych, przez biskupa Praskiego Brunona pochrzcił na chrześcian, i przezwał ich jego imieniem. Na jego także pamiątkę Prusacy założyli nowe miasto przy morzu Baltyckiém, nad rzeką Preglem (Pregor), które Królewcem nazwali jakoby od króla Przemysława, (chociaż on wtedy nie był królem ale królewicem i książęciem Czeskim), tudzież inne miasto Brunsberg, gdzie jest kościoł katedralny Warmiński, na pamiątkę Brunona biskupa Praskiego. Gdy zaś Przemysław książę Czeski z towarzyszami swojej wyprawy z Prus powrócił, Prusacy innych prowincyj na Sambieńskich Prusaków, że bez ich rozkazu poddali się nieprzyjaciołom, z wielką uderzyli wściekłością, i wtargnąwszy licznemi tłumy do ziemi Sambieńskiej, roznieśli w niej straszliwe rzezie i pożogi, a na przeciwko Królewieckiego zamku (Kinsberg) wystawili nową twierdzę, która od Krzyżaków nazwaną została Wilhofem (Vilow). Wtedy także, po zejściu dziewiątego mistrza Pruskiego Konrada, zmarłego dnia pierwszego Sierpnia, wstąpił na tę dostojność nowy mistrz Herard v. Hercborg, a według innych Poppo v. Osterna.
 Jakób archidyakon Leodyjski, nuncyusz i legat Apostolski, który potém wyniesiony był na stolicę papieską pod imieniem Urbana IV, przybywszy do Prus, wojnę zaciętą, od lat jedenastu toczącą się między Świę-