Strona:Jana Długosza Dziejów Polskich ksiąg dwanaście - Tom III.djvu/184

czyli rzeczony Mistrz i bracia są, jak wyżej powiedziano, winni grzechu i niesławy, wybranemu synowi naszemu Piotrowi, kardynałowi presbiterowi tyt. Ś. Praxedy, i świętej pamięci Janowi, kardynałowi dyakonowi tyt. Ś. Teodora, daliśmy ustne zlecenie, ażeby o tém u Stolicy Apostolskiej dokładniej się wywiedzieli, i nam stosowne złożyli sprawozdanie. A po zasięgnieniu przez nich w tej sprawie objaśnienia, gdy rzeczony Jan z woli Bożej ten świat opuścił, Piotr zaś kardynał, za szczególném zleceniem naszém, dla załatwienia pewnej ważnej sprawy z kuryi Rzymskiej się oddalił, dopiero Wielebny brat nasz Jan biskup Portueński, z osobnego poruczenia ustnie mu przez nas danego, roztrząsnąwszy wywody przez rzeczonych kardynałów sporządzone, których akta kazaliśmy mu otworzyć, złożył w konsystorzu nam i braciom naszym dokładne i wierne sprawozdanie. Gdy więc z takowego sprawozdania przekonywamy się, że pomieniony Mistrz i bracia są rzeczywiście pod zarzutem; My nie chcąc i nie mogąc, jeśli to wszystko jest prawdą, bez narażenia naszego sumienia, patrzeć na ich winy przez szpary, i przeciw najezdnikom, zaborcom, łupieżcom, bezbożnikom i złoczyńcom, działając z powinności naszej, jak wielkość ich przestępstw wymaga, iżby tak bezkarne czyny nie stawały się dla innych przykładem gorszącym, z rady rzeczonych Braci naszych zlecamy i poruczamy niniejszém pismem Apostolskiém Uprzejmości Waszej, abyście obadwaj lub jeden z was, sami przez się lub przez inne osoby, gwałcicieli rzeczonych kościołów, jakiegokolwiek stanu, godności i powołania, z mocy naszej Apostolskiej, w kościołach i innych miejscach, które za stosowne uznacie, ogłosili za wyklętych i drugim ogłosić polecili. Uwolnienie od takowej klątwy postanowiliśmy samej Stolicy Apostolskiej zachować. Potém zaś zajmiecie się zbadaniem i ocenieniem rzeczonych najazdów, zaborów, pożarów i szkód przez nie zrządzonych, a to w sposób prosty i łagodny, bez zgiełku i postawy sądowej, przywoławszy do sprawy tych, którzy będą potrzebni. A gdy się dokładnie wywiecie o rzeczonych najazdach, zaborach, pożogach, i szkodach przez nie zrządzonych, jako też osobach, które były ich sprawcami, ogłaszać będziecie tychże sprawców po imieniu jako wyklętych, publicznie, w dni niedzielne i świąteczne, i innym w miejscach za stosowne przez was uznanych ogłaszać polecicie, zakazując Wszystkim bliższego z niemi obcowania, a samymże gwałtownikom, zaborcom i krzywdzicielom zalecając odbudowanie kościołów, które przez nich albo z ich przyczyny zostały zburzone, i wynagrodzenie szkód poczynionych w innych dobrach ruchomych; niemniej zwrócenie w całości ziem które sobie przywłaszczyli, wraz z korzyściami z nich powziętemi i uwiezionemi ruchomościami, albo zapłacenie takowych jeżeli je potracili, i nagrodzenie szkód przez ich utratę zrządzonych, a to za poprzedniem przez was oszacowaniem rzeczonych dóbr ruchomych, bądź zabranych, bądź spalo-