Strona:Jarosz Derdowski - O Panu Czorlińscim co do Pucka po sece jachoł.djvu/16

Ta strona została uwierzytelniona.
XVI.

zbudowane przez Pomorzan i Wielkopolan, a następnie rozszerzyło się na resztę Polski.
Możnaby jeszcze wskazać na to, że kaszubszczyzna używa staropolskiej formy podwójnej — „dzesz wa jidzeta wa dwaji? — co wa robjiła, wa jesta człowieka zabjeła“. Pozatem zachodzą skróty swoiste jak mdze — (będzie), puj — (chodź), pujma, pucma, biej — (biegaj), wej — (patrz). Bardzo często Kaszuba używa słowa le, będącego skrótem polskiego ale, a więc — wej le, puj le sa (chodź tu), zdrze le — (popatrz no)

O akcencie kaszubskim

Kaszuba wymawia bardzo szybko i to zwiększa trudność zrozumienia go. Ponadto akcent kaszubski jest inny od polskiego. W kaszubszczyźnie południowej akcent spoczywa stale na pierwszej zgłosce lub przechodzi nawet na poprzedzający przyimek lub negację nie np. na stodole, nie wetrzymo, po podłodze, (samogłoski, na których spoczywa akcent uwidatniono tłustym drukiem). W kaszubszczyźnie północnej akcent jest ruchomy. Zadowolimy się tu tylko kilku wskazówkami.

1) akcenty na ostatniej zgłosce mają
wyrazy tatynk, parobk, dostatk, cezozemc i podobne,
przymiotniki chory, chora, lesny, blady, mlody ale lepszy, bogatszy.
przysłówka wice, lepie, za wiele, za dalek, po kaszebsku wołacz Kasza, Leosza? Teodor.
słowa gada, widza, mia, czas przeszły (miała, widziała).