Strona:Jean Tarnowski - Nasze przedstawicielstwo polityczne w Paryżu i w Petersburgu 1905-1919.pdf/14

  Przede wszystkiem trzeba powiedzieć, że Duma Państwowa została zwołana nie w innym celu, tylko dla uchwalenia budżetu, bez czego finansiści francuscy i inni więcej pieniędzy Rosji udzielać nie chcieli. Wobec tego łatwo zrozumieć, że Duma, któryby budżetu nie uchwaliła, musiała być rozwiązana, a ordynacja wyborcza, któryby zapewniała opozycji większość przeciw budżetowi, musiała gruntownej ulec zmianie.
  Znajomość tego celu i tego założenia, przy ustanawianiu Dumy, wskazuje, jaką jeszcze krzywdę wyrządzali Królestwu Polskiemu nasi lekkomyślni politycy, podciągający ziemię tego królestwa pod dobrodziejstwa konstytucji rosyjskiej. Skasowawszy odrębność Królestwa Polskiego i włączywszy go do cesarstwa przez wprowadzenie w ramy ogólnej konstytucji, rozciągali oni tem samem na te ziemie odpowiedzialność za wszystkie pożyczki, jakie Duma przy współudziale lub bez współudziału naszych posłów uznać miała, a które zaciągane były przez Rosję nie dla meliorowania Królestwa Polskiego, ale na budowę kolei transsyberyjskiej, na fortyfikowanie rosyjskich wybrzeży Pacyfiku i w ogóle na urządzanie Dalekiego Wschodu lub na inne cele, jak np. rusyfikowanie dawnych dzielnic Rzeczypospolitej.
  Wobec takiego położenia rzeczy, którego już zmienić nie można było, sam rozum wskazywał wytargować od rządu co się da i głosować za budżetem. Natomiast Narodowa Demokracja, w osobie swego szefa, p. Romana Dmowskiego, związała się z opozycją, na gołosłowne jej zapewnienie, że nie dopuści do utworzenia guberni Chełmskiej i na tem gołosłownem zapewnieniu oparta, zmusiła ona całe Koło polskie do głosowania przeciw budżetowi. Poza tem, p. Roman Dmowski wyrzekł się w imieniu Polski na rzecz Rosji Litwy i całego Zabuża. Pisma endeckie temu faktowi nie zaprzeczają, żądają tylko wyjaśnienia, „jak przedstawiciel Królestwa Kongresowego mógł się zrzekać terytorium, w skład