Strona:Jean Tarnowski - Nasze przedstawicielstwo polityczne w Paryżu i w Petersburgu 1905-1919.pdf/32

Ta strona została przepisana.

Przejdźmy teraz do czynności dyplomatycznych naszych przedstawicieli politycznych na terenie państw sprzymierzonych. Dla przedstawienia tych czynności, jak należy, wystarczy powołać się na następujące dokumenty:

Memoriał p. Romana Dmowskiego z kwietnia 1916 r.

W książce p. Stanisława Kozickiego, „Sprawa granic Polski”, na str. 15 znajdujemy co następuje: „W Londynie i Paryżu, aby wejść w stosunki z mężami stanu koalicji, musiał Dmowski zachować wszelkie formy nakazywane przez to, że Rosja była jednem z mocarstw sprzymierzonych, jeśli chciał występować w roli nie petenta, którego się ledwie wysłuchuje, lecz w charakterze przedstawiciela poważnego odłamu narodu, którego rola w Europie miała nabrać przez wojnę nowego znaczenia. Złożył więc wizyty ambasadorom rosyjskim w Londynie, Paryżu i Rzymie – Benkendorfowi, Izwolskiemu i Giersowi, i przez nich zetknął się ze światem urzędowym angielskim i francuskim.
„Po zbadaniu gruntu i po przeprowadzeniu szeregu rozmów, postanowił Dmowski poruszyć na Zachodzie sprawę utworzenia państwa polskiego. Napisał memoriał i dla zachowania poprawności względem Rosji, złożył go przede wszystkiem posłowi Izwolskiemu w Paryżu, a następnie dopiero wręczył jego kopię mężom stanu koalicji. memoriał ten (kwiecień rok 1916) jest pierwszym Urzędowem niejako poruszeniem sprawy polskiej przez przedstawiciela obozu koalicyjnego w Polsce wobec rządów mocarstw zachodnich”.
W konkluzjach swego memoriału p. Dmowski stawia sprawę polską w ten sposób:
„Interes wszystkich narodów zagrożonych przez potęgę niemiecką wymaga, aby rozerwane ziemie polskie zostały złączone w jedno państwo, posiadające możność swobodnego organizowania swoich sił narodowych dla przeciwstawienia ich niebezpieczeństwu niemieckiemu. Polacy, którzy stanowią