w skrytości przygotowywali powstanie. W dwa lata po kampanji 1792-go roku, Kościuszko stoi na czele wojsk polskich, bije się pod Racławicami, jest dyktatorem, naczelnikiem powstania, aż wreszcie pada pod Maciejowicami. Powstanie znowu nie udało się, ponieważ wysiłek nie był powszechny, szczery. Kościuszko pokazał, gdzie są źródła siły narodowej — tych sił rozpętać nie umiano. Rewolucja przeciw wrogiej przemocy nie była wynikiem rewolucji wewnętrznej, rachunku sumienia, aktu skruchy i postanowienia poprawy. Patryoci bili się i ginęli, nie umiejąc jednakże przełamać obojętności narodowej. Ks. Józef brał w tem powstaniu udział, stoi jednak na drugim planie, podczas gdy Kościuszko cały ten okres walki wypełnia swoją sławą i swojem natchnieniem. Po nim Polska gaśnie. Ludzie uczciwi i dzielni, zrażeni i zniechęceni odeszli, zdając naród na łaskę i niełaskę tych właśnie sił ciemnych, od których najgorliwiej należało go bronić.
Przeszło 10 lat od tej chwili zmarno-
Strona:Jerzy Bandrowski - Kim był Ks. Józef Poniatowski.djvu/19
Ta strona została uwierzytelniona.
17
