też i w innych państwach, do których wpływ jego sięgał, nadając im nowy ustrój i prawa, odpowiadające potrzebom nowych czasów. Z tego punktu widzenia wyprawa Napoleona do Rosji nie tylko w razie klęski osobistą potęgę francuskiego władcy na szwank narazić mogła, ale była też nieuniknionem starciem państwa, które, nawet jako cesarstwo, wciąż szło na czele postępu, z najbardziej absolutystycznem — samodzierżawnem — i reakcyjnem państwem Europy. Do tego starcia musiało dojść, mimo, że Napoleon sam daleki był od haseł rewolucyjnych i mimo, że Francja nigdzie nie stykała się z Rosją. Dwa światy, demokratyczny — sam Napoleon był synem ubogiego adwokata — i wschodni, reakcyjny, — idąc do walki dla błahych zresztą napozór zatargów osobistych swych monarchów, w rzeczywistości przy pomocy olbrzymiego pojedynku miały rostrzygać o formie życia ludzkości — i zaznaczymy tu, iż wbrew klęsce, jaką idea rewolucyjnej demokracji na śnieżnych polach Rosji w ro-
Strona:Jerzy Bandrowski - Kim był Ks. Józef Poniatowski.djvu/29
Ta strona została uwierzytelniona.
27
