jać w głowę Kościuszko nie chciał i nie mógł. On rozumiał powstanie armji narodowej, rozumiał naród uzbrojony, czyli obywatela walczącego z wrogiem. Był żołnierzem, mogącym dowodzić pułkami — wychowanie obywateli nie było jego rzeczą. Nie mówiąc, nie opowiadając o swoich planach — dał żywy przykład i bitwą racławicką dowiódł, że wiedział, czego chce.
Lud polski kocha imię Kościuszki i czci w nim bohatera narodowego. Za co? Czy sądzicie, że za to, iż Kościuszko dał mu wolność? Tak nie jest. Jeśli nawet dziś w ludzie żyje podanie, iż Kościuszko tę wolność mu dał, to jest to tylko upiększone wspomnienie. Ci, którzy Kościuszkę tak kochali, ci, którzy szli za nim na armaty, ci wiedzieli dobrze, iż było to rzeczą niemożliwą i ci też tego ani dzieciom swoim ani wnukom nie powtarzali. Kościuszko mógł dawać tylko ulgi tym chłopom, któ-
Strona:Jerzy Bandrowski - Kim był Tadeusz Kościuszko.djvu/30
Ta strona została uwierzytelniona.
28
