Strona:Jerzy Bandrowski - Niezwalczone sztandary.djvu/157

 — Ale ja się pytam — na jakim froncie?
 — Na orenburskim, w oddziale „komunardów” polskich.
 Niwiński ze zdumieniem spojrzał na żołnierza. Tak otwarcie nikt się nie przyznawał.
 — Wy jesteście bolszewik?
 — Nie.
 — Więc czemuż służyliście u „komunardów”?
 — Ano, powiedzieli, że to będzie polskie wojsko, więc poszedłem.
 — A co to „komunardzi”?
 — Takie wojsko jest. Oddziały. Nazywają się komunardy.
 — Żebyście sobie wiedzieli, że my nie jesteśmy „komunardy”. Żadnych komitetów ani mityngów ani rezolucyj w naszem wojsku niema. Żołnierz ma spełnić rozkaz — za wykroczenie przeciw dyscyplinie kary, jak na wojnie. Częściej kula w łeb — bo więzień niema, a w dzisiejszych czasach żołnierza musi się dobrze w garści trzymać.
 — Jak we wojsku! Przecie wiem — w pruskiej piechocie służyłem!
 Wprosili się — bodaj na jakiś czas, jako prości żołnierze — Polacy, oficerowie wojsk republiki baszkirskiej, wychowankowie rosyjskiej szkoły junkierskiej. Pomagali, ale na stałe zostać nie chcieli. Przyszło kilku jeńców Alzatczyków, którzy się znów powoływali na wspólne cierpienia Alzacji i Polski i obiecywali jak najwierniejszą służbę, ale nie mieli przekonania do Czechów.
 Raz siedział Niwiński na schodkach, przed swą „ciepłuszką”.