wiają się znowu te rejestry praw znacznie rozszerzone: przedewszystkiem w pruskiej konstytucji 31 stycznia 1850 r. i w austrjackiej zasadniczej ustawie państwowej o ogólnych prawach poddanych 21 grudnia 1867 r.
Ostatnio włączone zostały do konstytucji młodych państw półwyspu Bałkańskiego.
Godny uwagi wyjątek stanowią konstytucje związku północno-niemieckiego i państwa niemieckiego, w których brak rozdziału o prawach zasadniczych. Konstytucja państwowa mogła opuścić podobny rejestr wobec tego, że zawierała go większość konstytucji państw rzeszy, a prócz tego, jak już nadmieniłem, szereg kodeksów państwowych przyswoił sobie najważniejsze zasady frankfurckich praw podstawowych. Zbytecznem było umieszczanie ich w postanowieniach o zmianach konstytucyjnych, gdyż sejm, któremu przecież zależeć musiało przedewszystkiem na zachowaniu praw zasadniczych, nie robił żadnych trudności przy zmianach konstytucyjnych[1]. W rzeczywistości jednak w państwie niemieckiem publiczne prawa jednostki są znacznie liczniejsze, niż w większości państw, posiadających konstytucyjnie zarejestrowane prawa zasadnicze. By się o tem przekonać, dość rzucić okiem na prawodawstwo i praktykę sądową i administracyjną w Austrji.
Niezależnie od dzisiejszych naszych zapatrywań
- ↑ Przy obradach nad konstytucją sejm uchylił wsze wnioski, zmierzające do zaprowadzenia praw zasadniczych. Porówn. Bezold, Materialien der deutschen Reichsverfassung III, s. 896 — 1010.
