znano w Europie tylko konstytucję Unji, a nie znano konstytucji oddzielnych stanów, zajmujących wybitne stanowisko we współczesnej historji konstytucji. Stanowisko to cechuje fakt, nieznany nawet wybitnym historykom i profesorom prawa państwowego, mianowicie, że oddzielne stany amerykańskie miały pierwsze pisane konstytucje. W Anglii i we Francji zaczynają już oceniać znaczenie konstytucji stanów amerykańskich[1], w Niemczech dotąd nie zwrócono na nie uw agi. Istotnie przez długi czas dawniejsze teksty konstytucji były niedostępne dla Europy; obecnie jednakże, dzięki wydaniu, z polecenia senatu Stanów Zjednoczonych[2], wszystkich amerykańskich aktów konstytucyjnych, od najdawniejszych począwszy, istnieje możność łatwego orjentowania się w tych niezwykle ważnych dokumentach.
Francuska deklaracja praw jest wzorowaną w ogólnych zarysach na amerykańskich bills of rights, czy declarations of rights[3]. Wszystkie plany deklaracji fran-
- ↑ Mianowicie znakomite dzieło James Bryce’a, The american Commonwealth Vol I, part. II: The State governtnents; Borgeand s. 28 i d.
- ↑ The Federal and State Constitutions, colonial charters, and other organie laws of the United States. Compiled under an order of the United States Senate by Ben. Perley Poore. Washington 1877, 2 tomy z nieprzerwaną numeracją stronnic. Z pośród dokumentów epoki kolonjalnej umieszczono tylko najważniejsze. Porówn. także Gourd, Les Chartes coloniales et les Constitutions des Etats U nis de l'Amérique du Nord. Paris 1885, 2 tomy.
- ↑ Nie zdaje sobie z tego sprawy nawet najlepszy znawca
