Strona:John Galsworthy - Powszechne braterstwo.djvu/203

twój dziad, mój brat, ja sam; masz tu cztery typy. Może powiesz, że którykolwiek z nas jest właściwym człowiekiem do podjęcia tego zadania? Mnie naprzykład natura nie obdarzyła wolą do czynu.
 — Jakikolwiek czyn, — odparł Marcin, — jest lepszy od żadnego czynu.
 — A ty, Marcinie, jesteś z natury krótkowidzem. W danym wypadku twój przepis niewiele dopomógł, co?
 — Jak ludzie są takimi przeklę... idjotami, to ja nie poradzę.
 — Właśnie! Ale odpowiedz mi na jedno pytanie: Czy sumienie społeczne w szerokiem znaczeniu nie jest wynikiem dobrobytu i zabezpieczonego trybu życia?
 Marcin wzruszył ramionami.
 — A czy dobrobyt również nie niszczy zdolności do czynu?
 Marcin ponownie wzruszył ramionami.
 — Skoro zatem ci, którzy posiadają sumienie społeczne i widzą, co jest złe, utracili zdolność do czynu, jakże możesz powiedzieć, że na krańcu owego ciemnego wąwozu istnieje światło?
 Marcin wyjął fajkę, napełnił ją i dużym palcem wcisnął tytoń.
 — Tam jest światło — rzekł w końcu, — na przekór wszystkim tchórzom. Do widzenia! Zmarnowałem już dosyć czasu — i oddalił się spiesznie.
 — I na przekór krótkowidzom? — mruknął Hilary.
 W kilka minut później, wychodząc ze sklepów pp. Rose i Thorn, gdzie wstąpił, żeby kupić tytoń, zetknął się niespodzianie, z czekającą nań widocznie małą modelką.
 — Byłam na pogrzebie, — rzekła, a twarz jej dodała: „Szłam za tobą“.
 I, niezachęcona, podążyła dalej obok niego.
 „To nie ta sama dziewczyna“, myślał, „którą pożegnałem przed pięciu dniami. Ona coś utraciła i coś zyskała. Nie poznaję jej“.
 W jej twarzy i jej obejściu odbijało się jakieś uparte postanowienie. Wyraz ten przypominał spojrzenie psa mówiące: „Panie, zamierzałeś mnie zamknąć zdala od siebie; wiem teraz co to znaczy. Rób co chcesz, ale w przyszłości ja pozostanę blisko ciebie“.
 To spojrzenie, prostotą swoją, przeraziło człowieka, któremu wszelka pierwotność była obca. Pragnąc pozbyć się towarzyszki, a nie wiedząc w jaki to spo-