Strona:Juliusz Kaden-Bandrowski - Łuk.pdf/271

łatwił z Kałuckim Rorantystów i przeszli do jadalnego, coś przetrącić...
 — Po angielsku będziemy dzisiaj, bo całkiem bez służby, — ogłosiła Maryśka.
 Ciąglewicz już raz urażony jej przywitaniem, teraz znów musiał jej zwrócić uwagę po cichu!...
 — Nie mów głupstw, wychodzi się po angielsku, ale — „nie bez służby“. Bez służby, — to jest poprostu po szewsku...
 Nawet nie wiedział, jak wielką sprawił jej przykrość... Nie dość, że taki trud i taka dwuznaczna sytuacja, — jeszcze on ze swemi wielkopańskiemi uwagami!...
 Herbata ruszyła z miejsca bardzo ostrym tempem. Nie minęło pół godziny, gdy Kałucki, po kilku kieliszkach wina, gadał za dziesięciu.
 Był zadowolony ze swego losu i uważał, że niema sensu skarżyć się na wojnę. Jest szaleństwem skarżyć się na to, co jest.. Zresztą wojna nauczyła go „sztuki ograniczenia“... Dawniej żyło się, zataczając coraz szersze kręgi, teraz zstępuje się w siebie i zatacza kręgi coraz głębsze... Prosta rzecz: Gdy wszystko człowiekowi odbiorą, to sam sobie pozostaje... Musi w sobie dłubać, jak w pestce... Poznaje się gruntownie — i to jest dobre...
 — W myśl tej zasady, — uśmiechał się do Maryśki akuszer, — najlepiej, żeby się człowiek nie rodził... Wtedy bowiem, byłby odrazu odebrany samemu sobie, i odrazu mógłby być baraszkującą wiecznością...
 Z wywodami Kałuckiego nie zgadzał się Ciąglewicz. Twierdził, że rzecz polega nie na ograniczaniu się, a na utrzymaniu miary...
 — W takim ograniczeniu się jest dużo nihilizmu... Biernego nihilizmu. Czyli, że jest w tem poddanie się... A w każdym poddaniu się tkwi znaczna doza przesady... A we wszystkiem, co jest przesadą, egzaltacją, — kiełkują ziarna nienawiści... Bowiem, proszę państwa, każda egzaltacja mieści w sobie dużo niewiedzy i braku woli... Każda jest, swego rodzaju mrokiem, posługuje się odruchami, które muszą być ślepe... Każda wykracza przeciw porządkowi i normalnym podstawom wszelkiej racjonalnej twórczości... Tymczasem istota życia polega na pewnym rewolucjonizmie konserwatywnym...