Strona:Juliusz Verne-Przygody trzech Rossyan i trzech Anglików w Południowej Afryce.djvu/038

rzyszenie uczone i handlowe, tworzące się w celu jego zaprowadzenia, zdecydował się go przyjąć.
 Ale rząd postanowił decyzyą swą zachować w tajemnicy, aż do chwili, gdy nowe prace geodezyjne, przezeń podjęte, pozwolą oznaczyć z jaknajwiększą ścisłością długość stopnia; do wzięcia udziału w téj pracy zaprosił trzech uczonych rossyjskich w nadziei, że kiedyś może i rząd cesarski skłoni się do wprowadzenia u siebie miar metrycznych. W tym celu wybrano najbieglejszych uczonych.
 Komisya ta, zgromadzona w Londynie, postanowiła, że przedewszystkiem nastąpi pomiar południka na południowéj półkuli; że po dokonaniu téj czynności takaż sama przedsięwziętą zostanie na półkuli północnéj, a po porównaniu obu tych pomiarów, będzie można wyprowadzić średnią, odpowiednią ściśle warunkom ułożonego programu.
 Pozostawało zrobić wybór pomiędzy osadami angielskiemi, położonemi z tamtéj strony równika, Przylądkiem Dobréj Nadziei, Australią i Nową Zelandyą. Dwie ostatnie, leżące na przeciwległéj stronie kuli ziemskiéj, zmuszały uczonych do odbycia zbyt długiéj podróży. Z drugiéj strony dzikie pokolenia Australii i Maorowie Nowéj Zelandyi, wiodący nieustanną wojnę ze swymi najezdnikami, mogli pomiarowi przeszkadzać: przeciwnie, osada przylądkowa miała za sobą wiele dogodności. Najprzód położenie pod tym samym południkiem, co ziemie przerznięte Wisłą; a więc po dokonaniu pomiaru na południowéj półkuli, można było tenże sam południk zmierzyć na północnéj; powtóre podróż do Przylądka wymagała nierównie krótszego czasu, a wreszcie połączeni astronomowie mieli wyborną sposobność skontrolowania pomiaru Lacailla, pracując w tych samych miejscach, gdzie on przed upływem wieku zajmował się mierzeniem i sprawdzaniem czy obliczył dobrze, oznaczając w tém miejscu długość południka na pięćdziesiąt siedm tysięcy trzydzieści siedm toazów.
 Postanowiono więc, że pomiar odbędzie się w osadzie Kapu. Zatwierdzonéj komisyi udzielono obszernego kredytu. Wszystkich narzędzi pomiarowych sprawiono po dwa garnitury. William