Strona:Juliusz Verne-Przygody trzech Rossyan i trzech Anglików w Południowej Afryce.djvu/066

 Ale pozostało jeszcze dopełnić dwóch, niemniéj ważnych czynności: to jest najprzód zmiany, jakim uległa sztabka platynowa pod wpływem ciepła, a następnie jaknajdokładniéj oznaczyć długość przez nią wymierzoną.
 Piérwsza, łatwą była do wykonania. Wystarczało nato obrachowanie różnicy pomiędzy sztabka platynową i miedzianą. Strux i Everest kolejno obserwowali tę różnicę przez mikroskop, a obserwacya ta wskazała absolutną cyfrę zmian długości sztabki platynowéj. Zmiany te zaciągnięto do regestrów, a późniéj miano je zredukować do temperatury +16° C. Otrzymane cyfry także potwierdzili członkowie komisyi podpisami swemi na marginesie regestrów.
 Szło wreszcie o oznaczenie długości wymierzonéj przez sztabkę platynową; aby spełnić to zadanie, Everest położył na listwie drewnianéj drugą platynową sztabkę w przedłużeniu piérwszéj, ale tak, aby końce ich nie stykały się ze sobą. Następnie najmłodsi członkowie komisyi sprawdzili, czy cztery sztyfty sztabek na jednéj znajdują się linii i padają także na ostrze palika.
 Nakoniec potrzeba było wymierzyć przerwę, pomiędzy dwoma końcami sztabek pozostawioną. Na końcu pierwszéj sztabki, w miejscu gdzie sztabka miedziana nie pokrywała platynowéj, znajdował się języczek platynowy, dający się za lekkiém dotknięciem tam i napowrót posuwać, między dwoma rowkami. Pułkownik posunął języczek ten, aż się dotknął następnéj sztabki. Znajdowała się na nim podziałka na dziesięciotysiączne części toaza, a że skala umieszczona na jednym z rowków, a opatrzona mikroskopem, pokazywała stutysięczne części tegoż sążnia, można więc było przerwę pomiędzy dwoma sztabkami zostawioną oznaczyć z matematyczną ścisłością. Cyfrę ztąd otrzymaną wpisano w regestra i potwierdzono, podobnie jak otrzymane pierwéj.
 Dla otrzymania cyfr jaknajdokładniejszych, przyjęto następującą uwagę Zorna:
 Wiadomo, że sztabka miedziana pokrywała platynową, otóż piérwsza leżąca na wierzchu była bardziéj wystawioną na działanie promieni słonecznych, a tém samém rozgrzewała się i roz-