Strona:Juliusz Verne-Przygody trzech Rossyan i trzech Anglików w Południowej Afryce.djvu/070

 Mając szérokość, przystąpiono do obliczenia długości wschodniéj, wynaleziony punkt przeniesiono na mapę Afryki południowéj, na wielką skalę sporządzonéj. Mapa ta obejmowała wszystkie najnowsze odkrycia w téj części stałego lądu dokonane; drogi przebyte przez podróżników i naturalistów takich, jak: Livingstone, Anderson, Magyar, Baldvin, Burchell, Vaillant, Lichtenstein, były na niéj narysowane. Szło o wybranie na karcie téj południka, który wymierzyć miano pomiędzy dwiema oddalonemi stacyami, tak, aby południk ten zawiérał w sobie dostateczną ilość stopni. Łatwo pojąć, że im łuk ten będzie więcéj zawierać stopni, czyli im będzie dłuższy, tém będzie snadniéj zmniejszać wpływ możliwych błędów, przy mierzeniu popełnianych. Południk zmierzony pomiędzy Dunkierką i Formenterą, wynosił stopni 12, minut 22, sekund 13 i 5 tercyj.
 Otóż w zamierzonéj przez uczoną komisyą tryangulacyi, należało wybrać południk z jaknajwiększą przezornością; unikać zatém przeszkód naturalnych, niepodobnych do przebycia, jak np. pasm gór niedostępnych, széroko rozlanych wód, któreby mogły wstrzymać pochód karawany. Szczęśliwym trafem, część ta Afryki wybornie nadawała się do prac tego rodzaju; wzgórza tu były łagodne i niewysokie, rzeki ważkie i do przebycia łatwe. Jeżeli czego należało się obawiać, to tylko niebezpieczeństwa, ale przeszkody naturalne nie istniały.
 Obszary te południowéj Afryki zaległa w znacznéj części pustynia Kalahari, ogromna przestrzeń, rozciągająca się na północ rzéki Pomarańczowéj, aż do jeziora Ngami, pomiędzy 19-tym a 29-tym stopniem szérokości południowéj, w kierunku zaś poprzecznym od Atlantyku na zachodzie do dwudziestego południka (według obserwatoryum w Greenwich) na wschodzie. Tym to południkiem postępując w kierunku północnym, a trzymając się granic pustyni, Livingstone w roku 1849 dotarł aż do jeziora Ngami i do wodospadów Zambezy. Co do pustyni, nie zasługuje ona na tę nazwę w ścisłém słowa znaczeniu; nie są to wcale równiny Sahary, nieprzejrzane płaszczyzny piasczyste, jałowe i pozbawione roślinności, a z tego powodu niepodobne do przebycia. Kalahar