Strona:K. Wybranowski - Dziedzictwo.djvu/218

zaczął szybko zdejmować z siebie kapę, stułę i komżę. Skinął na Twardowskiego.
 — Zabierzecie mnie z sobą. Trzeba się śpieszyć do Turowa.
 Wanda stała nieruchoma, patrząc w ziemię.
 — Dom się pali — rzekł do niej Twardowski.
 Spojrzała nań obojętnym tępym wzrokiem.
 — Dom?... który dom?...
 — Turowski.
 Wskazał jej słup dymu nad lasem. Patrzyła, jakby nic nie rozumiejąc.
 — Dom mego stryja.
 Dopiero te słowa coś w niej poruszyły. Zaczęła mówić do siebie ledwie dosłyszalnym głosem.
 — Dom niepokoju i rozpaczy... Dom nieszczęścia...
 Wpatrywała się suchemi oczyma w ponury widok.
 — Jedziemy zaraz — rzekł Twardowski.
 Wziął ją pod rękę i razem z księdzem ruszyli ku wyjściu z cmentarza.
 Cmentarz w jednej chwili opustoszał, na drodze widać było sznur ludzi, biegnących w kierunku Turowa.
 W tej chwili stanął przed cmentarzem automobil, który zawiózłszy Grzegorza i towarzyszących mu ludzi, wracał teraz po państwo.
 Gdy ruszyli, Twardowski zwrócił się do księdza:
 — Grzegorz pojechał ratować skrzynkę z papierami. Czy ksiądz co wiedział o nich?
 — Wiedziałem o ich istnieniu — odrzekł proboszcz. — Ale jedynie Grzegorz wiedział, gdzie są schowane. W pół roku po śmierci pana miał polecone przez niego wydobyć je z ukrycia i postąpić zgodnie z moją decyzją: albo oddać je panu, panie Zbigniewie, albo złożyć je w jednej z wielkich bibljotek prywatnych, której kustosz zobowiązał się był je ustrzec od niebezpiecznych oczu i rąk.
 Słońce już zaszło i zmrok zapadał. Znalazłszy się za lasem, ujrzeli wspaniały w swej grozie — widok domu turowskiego na wzgórzu, całego w płomieniach.
 Wanda, niema, patrzyła szeroko otwartemi oczyma na roztaczający się przed nią obraz.
 Spojrzała na męża.
 — Jaka to potężna rzecz ogień, gdy jest tak wielki! Nigdy nie widziałam pożaru.
 Twardowski odczuł w tych słowach pierwszą u niej od wielu dni zdrową refleksję żywej istoty.
 — Tak — odrzekł, biorąc ją za rękę — to piękne w swej grozie.... I to właściwe zakończenie wielkiej tragedji.
 Chciała coś powiedzieć, ale automobil zatrzymał się przed wrotami turowskiego domu.
 Otworzył im drzwiczki Antoni, który czekał z miną przerażoną i zrozpaczoną zarazem.
 — Dom podpalony — mówił tonem winowajcy. — Podpalacz musiał się znajdować między ludźmi z zakładu pogrzebowego. Oni tu jeszcze zostali z godzinę po eksportacji, uprzątali swoje rzeczy, a potem odjechali ciężarówką do Warszawy. Pożar wybuchł zaraz po ich odjeździe.
 Twardowski słuchał relacji i pewne rzeczy w myśli zestawiał. Mówił sobie, że porfesor Paloma Oldenhuis musiał przed wyjazdem zostawić komu

216