Strona:Kanalizacya miasta Warszawy jako narzędzie judaizmu i szarlataneryi.djvu/15

niaku alkalicznego; a stają się zdobyczą wymoczków kloacznych, gdy pogrążono takowe w nieczystościach w stanie przegniłym, gdzie amoniak zamienił się w sole azotowe, obojętne pod wpływem powietrza; przeciwnie też zarazki szybko rozmnażają się, wpuszczone do wody przy letniej temperaturze i zanieczyszczonej miazmatami nawozowemi. Tem się wyjaśnia, dlaczego w czasach grasowania epidemii, kiedy powietrze przesycone jest zarazkami chorobotwórczymi, największa śmiertelność panuje wśród oryli i wieśniaków w okolicach rzek, do których spływają kanałami nieczystości miejskie.
 Odór specyficzny nieczystości, jako wydzielających z siebie amoniak także nie można nazwać szkodliwym dla zdrowia: albowiem czuć się daje w każdym nawozie, którym oddychają wszyscy mieszkańcy wsi i zwierzęta domowe bez najmniejszej szkody dla organizmu. A nawet przebywanie w stajniach, przepełnionych ekskrementami i inwentarzem żywym, okazało się zbawiennem dla cierpiących piersiowo. Widocznie amoniak nawozowy działał zabójczo na zarazki suchotnicze.
 O zupełnej nieszkodliwości dla ludzi, nieczystości kloacznych, świadczy zdrowie kwitnące robotników, zajmujących się specyalnie oczyszczaniem ustępów i rolników podmiejskich, używających przeważnie nawozów ludzkich, nawet w czasie grasowania chorób epidemicznych. I gdzież tu przypuszczać istnienie mikrobów chorobotwórczych — chyba wymarzonych w pustych głowach pismaków brukowych lub przewrotnych mózgach ludzi złej woli.
 Wśród nawozu i siana, wśród bydląt i prostaczków Odwieczna Mądrość nawiedziła ludzkość, zrujnowaną przez teorye i doktryny czystego rozumu, przez urządzenia i budowy kapitalizmu, przez kuglarstwa i zbytki żydowskie, i w ubogiej szopie betleemskiej znakami nad-