Wikiźródła

Strona:Kapitał społeczny ludzi starych.pdf/19

Ta strona została przepisana.

1.1.2. Ludzie starzy jako kategoria społeczna
 Z perspektywy socjologicznej ważniejsze od poznania uwarunkowań zachowań poszczególnych jednostek przeżywających etap starości jest rozpoznanie problemów ludzi starych w związku z ich udziałem w życiu społecznym. Socjologia bada społeczne kryteria starzenia się i starości jako doświadczenia i wartości kulturowe, poprzez które jednostki są określane jako osoby o określonym wieku. Ponadto analizuje: oddziaływanie wieku na zmiany ról społecznych i pozycji w grupach społecznych, społeczne konsekwencje wzrostu długości życia ludzkiego, uwarstwienie wiekowe, starzenie się społeczeństwa w relacji do rynku pracy oraz miejsce i status ludzi starych w procesach modernizacji współczesnych społeczeństw[1].
 Niezbędne jest bliższe wyjaśnienie zwrotu „ludzie starzy”. Według badaczy zjawiska dyskryminacji ze względu na wiek już samo powszechne używanie słów „stary” i „starzy” sprzyja podziałom — przywołują skojarzenia z ubóstwem, niemocą i zależnością od innych. Przeciwdziałaniu uprzedzeniom i stereotypom mogą sprzyjać zmiany językowe. Specjaliści, jak chociażby B. Bytheway uznają, że rzeczywistość lepiej oddają zwroty „starzy” i „starsi”, które wskazują na relatywizm wieku[2]. Określenia te są jednak mniej użyteczne jako jednostki analityczne. W niniejszej publikacji zamiennie z określeniem „ludzie starzy” stosowane są zwroty: „osoby starsze”, „ludzie starsi” i „seniorzy”. W części omawianych publikacji i dokumentów urzędowych pojęcia te dotyczą też osób w wieku 45-59 lat, przez co ich autorzy zwracają uwagę na potrzebę mniej lub bardziej samodzielnego przygotowania do aktywności jednostek i grup w ostatnim etapie życia[3].

 Ludzie starzy mogą być określani mianem grupy wieku, kategorii społecznej i pokolenia[4]. Poprzez grupę wieku rozumie się zbiór ludzi w jednakowym lub zbliżonym wieku, czyli inaczej zbiór kohort urodzonych w jednym roku lub określonym

  1. ↑ Nurt badań w socjologii i gerontologii społecznej zajmujący się zagadnieniami starości i starzenia się ludzi określany jest „socjologią srarzenia się”, „socjologią starości”, „gerontosocjologią” i „gerosocjologią”. Zob. B. Szatur-Jaworska, Gerontologia społeczna — charakterystyka dyscypliny, schematy badań, op. cit., s. 14; Gerontosocjologia. [w:] A.A. Zych, Słownik gerontologii społecznej, op. cit., s. 80-81; Gerontosocjologia, [w:] A.A. Zych, Leksykon gerontologii, op. cit., s. 68; B. Synak, Ludzie starzy, op. cit., s. 144; M. Mitręga, Starzenie się społeczeństwa jako problem badań naukowych, [w:] L. Frąckiewicz (red.), Polska a Europa. Procesy demograficzne u progu XXI wieku. Nr 8, Wyd. Akademii Ekonomicznej, Katowice 2002, s. 22-25; Socjologia starzenia się, [w:] G. Marshall (red.), Słownik socjologii i nauk społecznych, PWN, Warszawa 2005, s. 334-335.
  2. ↑ P. Szukalski, Uprzedzenia i dyskryminacja ze względu na wiek (ageism) — przyczyny, przejawy, konsekwencje, „Polityka Społeczna” 2/2004, s. 13-14.
  3. ↑ Np. P. Szukalski (red.), Przygotowanie do starości, op. cit.; S. Golinowska (red.), Wyzwania Małopolski w kontekście starzenia się społeczeństwa. Podejście strategiczne, „Małopolskie Studia Regionalne” 2-3/2010.
  4. ↑ Por. B. Szatur-Jaworska, Zbiorowość ludzi starych w polskim społeczeństwie, [w:] B. Sztur-Jaworska, P. Błędowski, M. Dzięgielewska, Podstawy gerontologii społecznej, op. cit., s. 197-201; B. Sztur-Jaworska, Ludzie starzy i starość w polityce społecznej, op. cit., s. 62-65.
Źródło: „https://pl.wikisource.org/w/index.php?title=Strona:Kapitał_społeczny_ludzi_starych.pdf/19&oldid=3315809”