jako celu życia człowieka i ludzkości. W pozostałych kręgach kulturowych starość była raczej traktowana jako faza życia równoznaczna pozostałym etapom życia.
Ludzie starzy zajmowali różne pozycje również ze względu na typ kultury dominującej w danym społeczeństwie. Wyższe znaczenie przypisywano ludziom starym w kulturach opartych na tradycji mówionej - przyznawano im bowiem pozycję nauczycieli. Wzrost znaczenia przekazów kulturowych w formie pisanej i drukowanej obniżał pozycje ludzi starych.
W każdej epoce obowiązują też pewne normy estetyczne. Społeczeństwa, w których powszechnie przyjmowany ideał piękna opiera się na sile i młodości (swoisty „kult młodości”), przyznają ludziom starym niższe pozycje. Wyższe pozycje zajmują natomiast, gdy powszechne rozumienie piękna nie wiąże się z kondycją fizyczną lub gdy istnieje wiele kanonów piękna.
Także sytuacja demograficzna społeczności oddziałuje na ocenę ludzi starych przez innych. Gdy przedstawicieli tej kategorii społecznej jest niewielu, są traktowani z szacunkiem i otaczani szczególną opieką. Liczebny przyrost ludzi starych sprzyja odwrotnym postawom. Zakłada się, że współczesne społeczeństwa z rozwiniętymi instytucjami wykazują zainteresowanie zaspokajaniem potrzeb seniorów.
Ludzie starzy posiadali też różne pozycje w zależności od systemów politycznych, w których żyli. Wyższą pozycję zajmowali w systemach hierarchicznych i autokratycznych, w których zdobyta władza była często dożywotnia. Nowoczesne demokracje tworzyli głównie ludzi młodzi i w średnim wieku, przeciwni dziedziczeniu przywilejów. Współcześnie ludzie starzy rzadziej wchodzą w skład elit politycznych, częściej zaś są postrzegani i traktowani jako ważny i liczny elektorat.
E. Rosset w swojej analizie historycznych zmian postaw społecznych wobec ludzi starych stwierdza, iż w zasadzie ich znaczenie malało wraz z rozwojem technologicznym[1]. W XIX wieku wraz z postępem industrializacji praca starych rzemieślników została wyparta przez produkcję przemysłową. W warunkach kryzysu gospodarczego w pierwszej kolejności zwalniano starszych robotników, którzy pod względem siły nie mogli się równać z młodszymi. Za moment przełomowy uznaje się wprowadzenie w 1889 roku przez kanclerza Niemiec Otto von Bismarcka zabezpieczenia starości w formie rent i emerytur. Rozwiązanie to miało służyć łagodnemu usunięciu z rynku pracy tych, którzy nie spełniali już stawianych przed nimi wymagań. Rozwiązanie to stopniowo było upowszechniane w innych państwach. E. Rosset podkreśla, że wówczas odsetek ludzi dożywających wieku emerytalnego był jednak niewielki, a przywilej ten nie dotyczył wszystkich, lecz tylko wybranych grup
- ↑ E. Rosset, Miejsce człowieka starego w społeczeństwie, [w:] I. Borsowa, W. Pędich, J. Piotrowski, T. Różniatowski, S. Rudnicki (red.), Encyklopedia seniora, Wiedza Powszechna, Warszawa 1986, s. 20-34.
